Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

De man van wie Tsinegolde de naam weigerde uit te spreken, benoemde
in alle door hem bezette gebieden een plaatsvervanger,
een Reichskommissar.
Voor Nederland werd dat Arthur Seys-Inquart. Van de bezettende
macht werd hij hier dus de hoogste in rang. Hij was
een intellectueel, hij was erudiet, hij hield van Mozart, hij raakte
ontroerd van de Matthäus Passion, hij zei dat hij de Nederlanders
als broedervolk beschouwde. Hij was geen uitgesproken sadist,
maar hij was nu eenmaal dol op alles wat typisch Duits was, en
hij stond pal achter de Vernichtungsplannen van zijn aanbeden
Führer. Er circuleerde na de oorlog een bericht dat hij zou hebben
geprobeerd het deporteren van joden te voorkomen, maar
dan met het weerzinwekkende argument dat deportatie tot onnodige
onrust kon leiden onder het overige deel van de bevolking.
Om diezelfde reden zag hij er na enige aarzeling van af
in het Paleis op de Dam te gaan wonen. Nooit verzette hij zich
daadwerkelijk tegen zijn superieuren. Hij hoopte ongetwijfeld
op bevordering tot een belangrijker functie dan het onder de
duim houden van dat kneuterige landje aan de Noordzee.
Seys-Inquart hief het verbod van 1933, dat ambtenaren geen
lid mochten zijn van de nsb, op. Dat wil zeggen, dat liet hij
de secretarissen-generaal doen, en die gehoorzaamden als makke
schapen. Het gebeurde op 24 juni, een paar dagen voor de verjaardag
van prins Bernhard.
Sinds 1936 had nog een andere maatregel gegolden. Het was namelijk
alleen aan leden van politie en leger toegestaan een uniform
te dragen. Die beperking werd nu voor de nsb opgeheven.
Je zag, behalve de blauwgrijze Duitse, dan ook hoe langer hoe
meer zwarte uniformen op straat. Dat waren leden van de Weer-
Afdelingen van de nsb, de WA. Daarbij hoorden net zulke angstaanjagende
provocerende laarzen als die van de Duitsers. Glad
en glimmend.
Het ledental van de nsb zou in de loop van de eerste oorlogsjaren
tot wel honderdduizend toenemen.
68
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 68 27-02-13 10:30