21.11.2014 Views

Müstəqillik dövründə Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrinin kulturoloji ...

Müstəqillik dövründə Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrinin kulturoloji ...

Müstəqillik dövründə Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrinin kulturoloji ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

__________Milli Kitabxana__________<br />

bir ərazisinin sakinidirlər. Əsasən orta və Ön Asiyada yaşayan<br />

türklər ikinci ən böyük toplum halında keçmiş SSRİ-nin<br />

müxtəlif bölgələrində məskunlaşıblar. Küçmiş Sovetlər Birliyində<br />

24 türk topluluğu mövcud idi. Onların sayı 50 milyonu<br />

aşırdı. Etiraf edək ki, 70 ildən artıq mövcud olan totalitr rejim<br />

şərtlərində bu gün artıq varlığı mifə çevrilən SSRİ tarixi adı<br />

altında bu türklərin tarixindən bəhs etməkdə olduğumuz halda,<br />

əslində rusların, rus və sovet imperializmi tarixindən bəhs<br />

edilir. Bu da azmış kimi, keçmiş SSRİ-də slavyan xalqlarından<br />

sonra ikinci ən böyük toplum olmuş türk xalqlarının tarixini<br />

doğma, ümumtürk tarixinin bir parçası kimi deyil, onların yaşadığı<br />

inzibati coğrafi ərazinin tarixi kimi tədqiq və tədris edirlər.<br />

Başqa sözlə türkləri mümkün olan və olmayan tədris və tədqiqat<br />

vasitələrilə milli kökündən, varlığından, tarixindən, zəngin<br />

mənəvi irsindən məhrum etməyə cəhd olunur. Əgər belə<br />

olmasa idi, qalaq-qalaq orta və ali məktəb SSRİ tarixi dərsliklərində,<br />

xüsusilə onun 1917-ci ilindən bəri sovet dövrü hissələrində<br />

heç olmasa bir neçə dəfə Azərbaycan, qazax, qırğız,<br />

özbək, türkmən, qaraqalpaq, uyğur, yakut, qaqauz türkünün<br />

(məhz türkünün) də adı çəkilərdi. Totalitar sovet rejimindən<br />

qalan qaydaya görə SSRİ tarixinə aid dərsliklər, proqramlar və<br />

bayraq-sancaq mərkəzdə hazırlana bilərdi. Yəni başqa sözlə<br />

milli regionlarda, o cümlədən Azərbaycanda SSRİ tarixinə aid<br />

dərslik, proqram və s. hazırlana bilməz və ən gözəl halda mərkəzdən<br />

gələn materiallar tərcümə edilə bilərdi. Odur ki, obyektivlik<br />

naminə qeyd edək ki, hazırda küçmiş SSRİ tarixi fənninin<br />

tədrisindən və tədqiqindən miras qalan əsaslı problem və<br />

nöqsanları bütünlüklə keçmiş SSRİ tarixi fənn müəllimlərinin<br />

üzərinə yıxmaq ən azından ədalətsizlik olardı. Belə ki, tədqiq<br />

və tədris olunmasının bütün sərhədlərinin mərkəzdə müayinə<br />

edildiyi və başdan ayağa sovet sisteminin mədh olunmasına<br />

yönəldilən, nəhayət açıq və gizli metodlarla ciddi gözləm<br />

altında olan fənlərin öyrənilməsindən ayrı nə gözləmək olurdu<br />

ki? (156, s.309).<br />

261

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!