Müstəqillik dövründə Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrinin kulturoloji ...

76
__________Milli Kitabxana__________
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin xarici siyasətinin
konseptual əsasları, məqsədi, prinsipləri və əsas xüsusiyyətləri
Azərbaycanın 1995-ci il noyabrın 12-də qəbul edilmiş Konstitusiyasında
və prezident Heydər Əliyevin çıxışlarında öz əksini
tapmışdır (62, s. 219-220).
Azərbaycanda müstəqil dövlət quruculuğu vəzifələri – müstəqilliyin
möhkəmləndirilməsi, təhlükəsizliyin, ərazi bütövlüyünün
və iqtisadi maraqların təmin olunması və s. özünəməxsus
xüsusiyyətlərlə, vəzifə və taktiki gedişlərlə fərqlənən müxtəlif
istiqamətli xarici siyasət yeridilməsini tələb edirdi. Ölkənin
müstəqilliyinin dönməzliyinə nail olmaq, onu tədricən
ənənəvi siyasi təsir dairəsindən çıxarmaq, tarixən formalaşmış
xarici iqtisadi, siyasi və mədəni əlaqələrdən müstəqillik mənafeləri
üçün səmərəli istifadə etmək, Şərqlə Qərb arasındakı
münasibətlər sistemində Azərbaycanın özünəməxsus yer tutmasını
təmin etmək üçün region dövlətlərinin köklü mənafelərinə
və maraqlarına toxunmamaq şərtilə çoxşaxəli və tarazlaşdırılmış
siyasət həyata keçirildi (62, s. 229).
Azərbaycan hökuməti Türkiyə ilə münasibətlərin normal,
sivil, qrşılıqlı faydalı iqtisadi-siyasi əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq
müstəvi üzərinə keçirmək üçün çox ciddi və məqsədyönlü iş
apararaq tezliklə müsbət nəticələrə nail oldu. Hər şeydən əvvəl,
region dövlətlərini və beynəlxalq qurumları iki ölkə arasındakı
münasibətlərin əvvəlki dövrdə olduğu kimi sirf etnik amillər
əsasında deyil, iki müstəqil dövlətin beynəlxalq birgəyaşayış
normalarına söykənən qarşılıqlı mənafeyi üzərində qurulduğuna
inandırmaq mümkün oldu. Bu da Azərbaycanın beynəlxalq
münasibətlər sisteminə daha uğurlu inteqrasiyası qarşısında
əlverişli imkanlar açdı (62, s. 232). Ümumilikdə isə, Azərbaycan
– Türkiyə arasında elm, təhsil və mədəniyyət sahəsindəki
əməkdaşlığın siyasi tərəfdaşlıq istəkləri səviyyəsində həllinə
dair tarixdən bir çox faktlar ortaya qoymaq mümkündür.
Məsələn, hələ 1918-ci il sentyabrın 6-da Sultan VI Mehmetin
İstanbulda Azərbaycan nümayəndələri, oktyabr ayında isə