MÃ¼stÉqillik dÃ¶vrÃ¼ndÉ AzÉrbaycan-TÃ¼rkiyÉ ÉlaqÉlÉrinin kulturoloji ...

More documents

Recommendations

Info

274 __________Milli Kitabxana__________ Türkiyənin Azərbaycandakı səfiri Ünal Çeviköz öz çıxışında Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Cümhuriyyəti arasında diplomatik əlaqələr qurulmasının onuncu ildönümünü Türkiyə və Azərbaycan xalqlarının müştərək bayramı adlandırmış və bildirmişdi ki, Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı əlaqələr ötən on il ərzində son dərəcə səmərəli olmuş və yüksək səviyyəyə çatmışdır (124, s.76-77). Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin rəsmi açılış mərasimində isə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev geniş nitq söyləyərək bu tarixi hadisənin əhəmiyyətindən və Azərbaycan – Türkiyə elmi-mədəni əlaqələrinin perspektiv inkişafında bu mərkəzin oynayacağı mühüm roldan danışmışdır (12, 2004, №2, s. 6-8). Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin tarixi Azərbaycanda yaxın illərə təsadüf etsə də Türkiyədə bir az əvvəllərə gedib çıxır. Belə ki, Atatürk Kültür, Dil və Tarix Yüksək Qurumu 1982-ci il konstitusiyasının 134-cü maddəsinə uyğun olaraq 11 avqust 1983-cü il tarixli 2876 saylı “Atatürk Kültür, Dil və Tarix Yüksək Qurumu haqqında qanun”a əsasən yaradılmışdır. Atatürkçü düşüncənin, Atatürk prinsipləri və inqilablarınının, türk mədəniyyətinin, türk tarixinin və türk dilinin elmi şəkildə araşdırılması, tanıdılması və yayılması məqsədi ilə yaradılan Yüksək Qurum Türkiyə Respublikasının Presidentinin himayəsi altında fəaliyyət göstərir. Türkiyənin Nazirlər Kabinetinə bağlı olan Yüksək Quruma Atatürk Araşdırma Mərkəzi, Türk Dil Qurumu, Türk Tarix Qurumu və Atatürk Kültür Mərkəzi daxildir (12, Payız, 2002, s.59). Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin yaradılmasından ötən qısa müddət ərzində Azərbaycan – Türkiyə elmi-mədəni əlaqələrinin möhkəmlənməsi və inkişafı baxımından bir sıra əhəmiyyətli işlər görülmüş, elmi konfranslar təşkil edilmiş, mədəniyyət tariximizə dair araşdırmalar aparılmış və hər iki ölkənin rəsmi nümayəndələri, yaradıcı insanları və mədəniyyət xadimləri ilə çoxsaylı görüşlər keçirilmişdir. “Azərbaycanda Atatürk
__________Milli Kitabxana__________ və Türkiyə Cümhuriyyəti araşdırmaları (1941 – 2003)” adlı biblioqrafik kitabda azərbaycanlı alimlərin və müəlliflərin Azərbaycanda və xarici ölkələrdə Türkiyə Cümhuriyyətinə və Atatürkə aid qeyri-dövri mətbuatda çap olunmuş əsərləri barədə məlumatlar toplanmışdır (11). Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin direktoru professor Nizami Cəfərov Azərbaycan – Türkiyə elmi-mədəni əlaqələrinin tarixindən bəhs edərək yazır ki, müstəqil Azərbaycan dövlətinin təşəkkülünə qədər Azərbaycanda Atatürkə (və onun qurucusu olduğu Türkiyə dövlətinə) münasibətin tarixi aşağıdakı mərhələlərdən ibarət olmuşdur: Əsasən müsbət münasibət mərhələsi (20-ci illər); Əsasən mənfi münasibət mərhələsi (30- cu illərin əvvəllərindən 50-ci illərə qədər); “Liberal” münasibət mərhələsi (50-ci illərdən 80-ci illərin ortalarına qədər); Romantik münasibət mərhələsi (80-ci illərin sonu 90-cı illərin əvvəlləri) (11, s.5). Əlbəttə, düşünmək olmaz ki, rəsmi ideologiyanın Atatürkə (və Türkiyəyə) münasibəti bütün mərhələlərdə Azərbaycan xalqının münasibətinə uyğun gəlir, –xalqın dünyanın ən böyük (və müstəqil!) türk dövlətinə, eləcə də onun qurucusuna münasibəti həmişə müsbət olmuşdur. Lakin etiraf etmək lazımdır ki, Sovetlər Birliyinə daxil olan bütün xalqlar kimi Azərbaycan xalqı da rəsmi ideologiyanın mövqeyində dayanmağa məhkum edilmiş, özünəməxsus mövqe nümayiş etdirməyə çalışanlar isə, xüsusilə, 30-50-ci illərdə “layiqincə” cəzalandırılmışlar. Azərbaycanda atatürkçülüyün sözün əsl mənasında (və necə varsa o cür!) təbliği, yayılması 90-cı illərin ortalarından başlamışdır. Həmin mərhələni (əslində dövrü!) fərqləndirən əsas keyfiyyət Atatürkün (Türkiyənin) dövlət quruculu ğu təcrübəsindən müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurulması prosesində istifadə olunması idi ki, bu da birinci növbədə müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin banisi Heydər Əliyevin fəaliyyətində bilavasitə təzahür edir. Heydər Əliyevin Türkiyə Cümhuriyyətinin yaradıcısı Atatürkə münasibəti yalnız bir böyük dövlət xadi- 275
Page 1 and 2:
__________Milli Kitabxana__________
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224: __________Milli Kitabxana__________
Page 273: __________Milli Kitabxana__________
Page 301: __________Milli Kitabxana__________
show all

MÃ¼stÉqillik dÃ¶vrÃ¼ndÉ AzÉrbaycan-TÃ¼rkiyÉ ÉlaqÉlÉrinin kulturoloji ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

MÃ¼stÉqillik dÃ¶vrÃ¼ndÉ AzÉrbaycan-TÃ¼rkiyÉ ÉlaqÉlÉrinin kulturoloji ...