Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

Potrzeby i preferencje w wyznaczaniu popytu… 11
ładunki lub osoby, oraz podróże komunikacyjne w przypadku komunikacji indywidualnej
osób. Można zatem sądzić, że potrzeby transportowe występują
w związku z działalnością gospodarczą lub społeczną.
Konkretna potrzeba transportowa winna być opisana za pomocą następujących
właściwości:
– co ma podlegać przemieszczeniu,
– ile,
– skąd,
– dokąd,
– w jakim czasie,
– kiedy.
Dysponując takim zestawem informacji, można identyfikować potrzebę transportową,
która jest niezbędnym warunkiem organizacji jej zaspokojenia 3 .
Z. Krasucki 4 twierdzi, że potrzeba przemieszczania osób i rzeczy wynika
z faktu, że człowiek żyje w przestrzeni. D. Rucińska precyzuje to stwierdzenie
uważając, że najważniejszym i pierwotnym źródłem potrzeb transportowych
jest przestrzenna niezgodność, jaka występuje między elementami niezbędnymi
do dowolnej działalności człowieka. Zauważa przy tym, że czynnik przestrzenny,
zwłaszcza determinujący lokalizację surowców i sił wytwórczych, jest najbardziej
stabilnym źródłem kreowania potrzeb transportowych 5 . Istotną uwagę
czyni w tej materii E. Lisowska, stwierdzając że zmiana przestrzennego bytu
przedmiotu przewozu powinna odpowiadać ujawnionym postulatom 6 . Wszystte
pojęcia są utożsamiane przez zawężanie znaczenia procesu transportowego, polegające na
wyodrębnianiu tylko tej części potrzeb, które dotyczą wyłącznie procesu przewozowego. Wynika
to z przesłanek pragmatycznych – statystyki dotyczące transportu przedstawiają rozmiary przewozów
lub zrealizowaną pracę przewozową. Zauważając jednak, że współczesne stosunki transportowe
są określane takimi cechami, jak intermodalizm, wewnętrzna integracja organizatorów
procesów transportowych, rozwój logistycznych form obsługi, charakteryzowanie potrzeb transportowych
jest bardziej zasadne, niż rozważania na temat potrzeb przewozowych, z racji adekwatnego
zakresu znaczeniowego. Argumentację tę wzmacnia dodatkowo nowe pojęcie wprowadzone
przez Komisję Europejską, jakim jest „komodalność” (pojęcia intermodalizm i komodalność
będą wyjaśnione w dalszej części pracy).
3
W. Bąkowski, Podstawy organizacji i zarządzania w transporcie, Wydawnictwa Komunikacji
i Łączności, Warszawa 1987, s. 59.
4
5
Transport międzynarodowy, red. T. Szczepaniak, PWE, Warszawa 1996, s. 23.
Transport, red. W. Rydzkowski i K. Wojewódzka-Król..., s. 11.
6
Technologia procesów przewozowych w transporcie samochodowym, red. E. Lissowska,
Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1975, s. 16; M. Madeyski, E. Lisowska,
J. Marzec, Ekonomika transportu. Wstęp do nauki o transporcie, Wydawnictwo Szkoły Głównej
Handlowej, Warszawa 1971, s. 47.