Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

Tendencje rozwoju europejskiej floty rzecznej 43
również następstwem struktury własnościowej w tej gałęzi transportu. Przedsiębiorstwa
rodzinne posiadające jedną barkę stanowią ponad 70% przedsiębiorstw
żeglugowych w Unii Europejskiej. W krajach mających największy udział żeglugi
śródlądowej w podziale gałęziowym rynku transportowego w Europie,
takich jak Niemcy, czy Belgia, udział przedsiębiorstw rodzinnych wynosi 80% 9 .
Szacuje się, że obok małych firm armatorskich, w Europie funkcjonuje około 25
dużych przedsiębiorstw realizujących przewozy wodne śródlądowe 10 .
Zarówno na rynku przewozu ładunków suchych, jak i płynnych rośnie
średnia ładowność floty. Wraz ze wzrostem wielkości statków maleją bowiem
koszty ich budowy i eksploatacji przypadające na tonę nośności 11 . Ze zwiększającą
się wielkością statku, przy określonym zanurzeniu i głębokości szlaku
wodnego, zmniejsza się zapotrzebowanie energetyczne przypadające na tonę
ładunku oraz tworzone zanieczyszczenia 12 . Zużycie energii statku o nośności
700 t wynosi 0,48 MJ/tkm, natomiast w wypadku statku o nośności 1250 t zużycie
to spada do poziomu 0,43 MJ/tkm (dla porównania ciągnik siodłowy z naczepą
o ładowności 24 t zużywa 1,4 MJ/tkm energii) 13 . Wraz ze wzrostem nośności
statku zmniejsza się również udział kosztów pracy w strukturze ogólnych
kosztów eksploatacji floty (tabela 1).
Średnia ładowność towarowej floty rzecznej w krajach Europy Zachodniej
wynosiła w 2002 roku 930 t i wzrosła do poziomu ponad 1200 t w 2009 roku,
zaś zbiornikowców odpowiednio 1200 t i 1600 t. Ze względów ekonomicznych
nowych statków o nośności poniżej 1500 t w Europie Zachodniej prawie wcale
się nie buduje. Flota statków do przewozu ładunków suchych powiększa się
o nowe statki o ładowności minimum 3000 t 14 . Zdolność przewozową tego typu
9
Der Fachkräftemangel im See- und Binnenschiffsverkehr. Studie. Europäisches Parlament,
Brüssel 2009, s. 26.
10 H.M. Łepek, Rola żeglugi śródlądowej w europejskim systemie transportowym, w: Rewitalizacja
drogi wodnej Odra–Wisła szansą dla gospodarki regionu, red. Z. Babiński, Urząd Marszałkowski
Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Instytut Geografii Uniwersytetu Kazimierza
Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2009, s. 28.
11 K. Wojewódzka-Król, R. Rolbiecki, W. Rydzkowski, op.cit., s. 124.
12 P. Rieken, Emissionen der Binnenschifffahrt: Aktueller Stand und Perspektiven, „100 Jahre
DVWG“ Sonderheft der Zeitschrift „Internationales Verkehrswesen“, DVV Media Group
GmbH, 2008, s. 90.
13 Binnenschifffahrt: Gütertransport mit Power. Die Zukunft des Gütervrkehrs und der Binnenschifffahrt
in Europa 2010–2011, Bureau Voorlichtung Binnevaart, EICB, EBU, Rotterdam
2010, s. 57.
14 Europäische Binnenschifffahrt. Marktbeobachtung Nr. 1..., s. 89.