Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

294 Krzysztof Wesołowski
nowe. Od dawna przyjmowane jest w literaturze 14 i w orzecznictwie 15 . Walor
wyroku z 4 maja 2010 roku polegałby zatem przede wszystkim na głębszym
uzasadnieniu takiego stanowiska, sięgającym do podstawowych wartości prawnych
Unii Europejskiej.
Stanowisko, w myśl którego przepisy unijne stosowane powinny być do
relacji wynikających z CMR posiłkowo, jest całkowicie zrozumiałe i nie budzące
zastrzeżeń. Skoro CMR nie reguluje wszystkich kwestii związanych z problematyką
jurysdykcji i wykonywania orzeczeń, istnieje konieczność subsydiarnego
stosowania innych przepisów. Zasadniczo są to przepisy prawa krajowego,
które jednak w stosunkach między podmiotami pochodzącymi z Unii
Europejskiej zastąpiono prawem unijnym. Przepisy te muszą zatem znaleźć
zastosowanie. Taki sposób stosowania nie narusza wyrażonej w przepisie art. 71
rozporządzenia zasady pierwszeństwa konwencji „dotyczącej spraw szczególnych”,
ani też zasad autonomii prawa międzynarodowego, uwzględniania specyficznego
charakteru dziedzin, których dotyczą konwencje szczególne oraz
nienaruszania wcześniej zaciągniętych przez państwa członkowskie zobowiązań
międzynarodowych.
Podsumowanie
Przedstawiony sposób odczytania wyroku Trybunału z 4 maja 2010 roku
dokonywany jest „w dobrej wierze”, czyli przy założeniu, że nie było intencją
sędziów Trybunału odstępowanie od wynikających z powołanych przepisów
prawa i zaakceptowanych we wcześniejszym orzecznictwie zasad. Sposób
sformułowania sentencji wyroku jest jednak mało klarowny i stanowisko Trybunału
może być rozumiane w inny sposób, a mianowicie, że jest on przejawem
wdrażania prawa unijnego „tylnymi drzwiami”, do stosunków unormowanych
14 W odniesieniu do ogółu konwencji szczególnych pogląd taki wyrazili w literaturze polskiej
m.in. J. Łopuski, Konwencja lugańska o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych
w sprawach cywilnych i handlowych, Bydgoszcz 2001, s. 29; J. Ciszewski, Konwencja z Lugano
– komentarz, Warszawa 2004, s. 308. Natomiast co do CMR, por. D. Hill, A. Messent, CMR:
Contracts for the International Carriage of Goods by Road, wyd. 2, London, New York, Hamburg,
Hong Kong, 1995, s. 232, a w literaturze polskiej K. Wesołowski, w: W. Górski, K. Wesołowski,
Komentarz do przepisów o umowie przewozu i spedycji, Kodeks cywilny, Prawo przewozowe,
CMR, Gdańsk 2009, s. 361.
15 Stanowisko takie zajął Trybunał m.in. w przywołanym w niniejszym artykule wyroku
z 6.12.1994 r. w sprawie statku Tatry i Maciej Rataj.