Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

Deklaracja wartości towaru i specjalnego interesu… 257
w dostawie przewidywał takie szkody i poinformował o tym przewoźnika 23 . To
ostatnie stanowisko wydaje się najbardziej przekonujące.
Deklaracja specjalnego interesu w dostawie (na podst. CMR i RU/CIM)
nie stwarza żadnego domniemania co do wysokości poniesionej szkody. Szkoda
ta musi zostać udowodniona przez osobę dochodzącą odszkodowania. Osoba
uprawniona otrzyma zatem odszkodowanie w wysokości wyższej, niż to wynika
z limitów przyjętych w konwencjach, ale tylko w przypadku udowodnienia
dalszej szkody, pozostającej w związku przyczynowym ze szkodą w substancji
przesyłki lub opóźnieniem w przewozie. Górną granicę odszkodowania stanowi
jednak zawsze kwota zadeklarowanego szczególnego interesu w dostawie.
Instytucja deklaracji specjalnego interesu w dostawie – jak to już wyżej
zaznaczono – występuje także w konwencjach lotniczych. Konwencja warszawska
w postanowieniu art. 22 ust. 2 lit. a, umożliwia nadawcy towaru w czasie
jego oddawania do przewozu złożenie specjalnej deklaracji interesu w dostawie
pakunku za ewentualną dodatkową opłatą. Skutkiem złożenia takiej deklaracji
jest wyłączenie konwencyjnego kwotowego limitu ograniczenia odpowiedzialności
przewoźnika lotniczego za szkody związane z przewozem towaru. Jeżeli
takie szkody wystąpią, przewoźnik obowiązany będzie do zapłaty odszkodowania
aż do zadeklarowanej sumy, chyba że dowiedzie, że suma ta przewyższa
rzeczywisty interes wysyłającego. Analogiczne rozwiązanie przyjęto na gruncie
konwencji montrealskiej (art. 22 ust. 3). Deklaracja specjalnego interesu w dostawie
może polegać tu – jak wyżej wskazano – na określeniu wartości samej
przesyłki.
Na uwagę zasługuje także inna okoliczność, art. 25 konwencji montrealskiej
umożliwia zawieranie przez przewoźnika umów przewidujących ograniczenia
wysokości odszkodowania na wyższym poziomie od przyjętych w konwencji
lub nawet znoszących te ograniczenia. Konwencja ta pozwala zatem na
zniesienie jakichkolwiek limitów wysokości odszkodowania. Może się to jednak
odbyć tylko przez zgodne oświadczenia woli stron umowy, a nie na podstawie
jednostronnej deklaracji nadawcy 24 .
23 Por. A. Messent, D.A. Glass, CMR..., s. 201–202.
24 Odnośnie praktyki stosowania tego przepisu zob. M. Polkowska, I. Szymajda, Konwencja
montrealska..., s. 80–82.