Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

Relacje między CMR a prawem unijnym… 283
W zakresie wykonywania wyroków sądów zagranicznych rozporządzenie
przyjmuje zasadę, że orzeczenie zagraniczne nie może być przedmiotem kontroli
merytorycznej (art. 36), a ponadto w sposób ścisły określa przypadki, w których
można odmówić stwierdzenia wykonalności orzeczenia zagranicznego
(art. art. 34, 35, 45 rozporządzenia). Jednocześnie przepis art. 35 ust. 3 rozporządzenia
wyraźnie stanowi, że jurysdykcja sądu państwa członkowskiego pochodzenia
nie może być przedmiotem ponownego badania, a przepisy dotyczące
jurysdykcji nie należą do porządku publicznego w rozumieniu art. 34 pkt 1
tego rozporządzenia. Oznacza to, że nie jest możliwe odmówienie stwierdzenia
wykonalności orzeczenia zagranicznego, ze względu na naruszenie przepisów
o jurysdykcji, na podstawie klauzuli porządku publicznego. Rozporządzenie,
oprócz samych warunków wykonywania orzeczeń zagranicznych, reguluje także
zasady postępowania (procedurę) w sprawach o stwierdzenie wykonalności.
1. Normatywne ujęcie wzajemnej relacji między przepisami unijnymi dotyczącymi
jurysdykcji i wykonywania wyroków a stosownymi przepisami konwencji
szczególnych
Wzajemna relacja między przepisami rozporządzenia i CMR określona jest
postanowieniami art. 71 rozporządzenia. Przepis art. 71 ust. 1 stanowi, że: „niniejsze
rozporządzenie nie narusza konwencji, których Państwa Członkowskie
są stronami i które w sprawach szczególnych regulują jurysdykcję, uznawanie
i wykonywanie orzeczeń”. Z postanowienia tego niewątpliwie wynika wola
prawodawcy unijnego respektowania zasady autonomii prawa międzynarodowego,
zasady uwzględniania specyficznego charakteru dziedzin, których dotyczą
konwencje szczególne oraz zasady nienaruszania wcześniej zaciągniętych
przez państwa członkowskie zobowiązań prawnomiędzynarodowych. Przytoczone
wyżej postanowienie jest rozwinięte w kolejnym przepisie art. 71 ust. 2
którego brzmienie jest następujące:
„Celem zapewnienia jednolitej wykładni ust. 1 ustęp ten będzie stosowany
w następujący sposób :
a) niniejsze rozporządzenie nie wyłącza tego, aby sąd Państwa Członkowskiego,
które jest stroną konwencji dotyczącej spraw szczególnych,
oparł swoją jurysdykcję na takiej konwencji, i to także wówczas,
jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa