Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

262 Marek Białkowski
Aktem prawnym, który dla swojego obowiązywania na terenie Rzeczypospolitej
Polskiej, wymagał przejścia procesu ratyfikacyjnego jest Konwencja
o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) i Protokół
podpisania (bo tak brzmi pełna jej nazwa), otwartą do podpisu w Genewie 2
(zwana dalej Konwencją CMR lub umową CMR). Ważny jest także art. 91
ust. 1 Konstytucji, w myśl którego ratyfikowana umowa międzynarodowa, po
jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej stanowi część
krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie
jest bezpośrednio uzależnione od ustawy. Poza tym można stwierdzić,
zgodnie z ust 2., art. 91 Konstytucji, że umowa międzynarodowa ratyfikowana
za uprzednią zgodą wyrażoną w formie ustawy ma pierwszeństwo przed ustawą,
jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową 3 .
Przyjmując ten warunek należałoby założyć, że stosując tę zasadę
a contrario można przyjąć, że do przypadków nie dających się wyjaśnić, na
podstawie zasad funkcjonujących w Konwencji CMR, zastosowanie znajdzie
ustawodawstwo krajowe (państwa strony umowy) dotyczące wewnątrzkrajowych
przewozów towarowych. Co ciekawe, zasada znajdzie również zastosowanie
na terytorium państwa nie będącego stroną Konwencji CMR, ale podmiot
mający tam swoją siedzibę będzie stroną umowy funkcjonującej na podstawie
Konwencji CMR.
W pozostałym zakresie, niezwykle istotne zagadnienia, z punktu właściwego
wykonywania umowy międzynarodowego przewozu drogowego towarów,
znajdują się w wielu aktach o podobnej do Konwencji CMR randze i wywodzących
się z międzynarodowego prawa publicznego, regulujących jednak
pewne działania odnoszące się wprawdzie do wykonywania usług transportowych,
ale mających charakter administracyjno-celny. Wśród tych umów na
szczególną uwagę zasługują:
– konwencja o uproszczeniu formalności w obrocie towarowym SAD
(ang. Single Administrative Document, zwana dalej konwencją SAD),
2
Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) i Protokół
podpisania, sporządzona w Genewie 19 maja 1956 r. (DzU 1962, nr 49, poz. 238 z zał.,
z późn. zm.) oraz oświadczenie rządowe z 25 lipca 1962 r. w sprawie ratyfikacji przez Polskę
Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR), sporządzonej
wraz z Protokołem podpisania w Genewie 19 maja 1956 r. (DzU 1962, nr 49, poz. 249).
3
R. Walczak, Międzynarodowy przewóz drogowy towarów, Wydawnictwo C.H. Beck,
Warszawa 2006, s. 29–31.