Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

258 Dorota Ambrożuk
Podsumowanie
Instytucja deklaracji wartości przesyłki w polskim i międzynarodowym
prawie przewozowym spełnia różne role. W ustawie, z uwagi na domniemanie,
że zwykła wartość przesyłki odpowiada wartości zadeklarowanej przez nadawcę,
a co za tym idzie zmianie ciężaru rozkładu dowodu, stanowi ułatwienie dochodzenia
odszkodowania. Odszkodowanie nie może jednak w żadnym wypadku
przekraczać zwykłej wartości przesyłki. Możliwość zadeklarowania wartości
przesyłki nie powinna być jednak uzależniona od braku rachunku czy faktury
towarzyszącej przesyłce, przy czym stoję na stanowisku, że zmiana ustawy
pr. przew. w tym zakresie powinna wiązać się z jednoczesną zmianą treści
przepisu art. 80 ust. 1 pr. przew. Omówienie tego ostatniego postulatu wykracza
jednak poza ramy niniejszej publikacji.
Konwencja międzynarodowa zakłada, że deklaracja wartości przesyłki
(towaru) pozwala, co do zasady, na uzyskanie przez osobę uprawnioną wyższego
odszkodowania, niż to wynika z przyjętych limitów. Osoba uprawniona do
odszkodowania może zatem uzyskać odszkodowanie przekraczające dany limit,
ale w wysokości nie wyższej niż zadeklarowana kwota, przy czym musi ona
wykazać wysokość poniesionej szkody. Jeżeli zatem na skutek nowelizacji
pr. przew. ustawodawca, wzorując się na konwencjach międzynarodowych,
wprowadziłby kwotowe ograniczenia wysokości odszkodowania należnego od
przewoźnika, to zadeklarowana wartość powinna zastępować tak ustalone limity.
Ustawa pr. przew. powinna być uzupełniona o możliwość deklaracji
szczególnego interesu w dostarczeniu przesyłki (w dostawie). Deklaracja taka
umożliwiałaby dochodzenie odszkodowania za dalsze szkody (poza szkodą
zaistniałą bezpośrednio w przesyłce) spowodowane niedostarczeniem przesyłki
we właściwym stanie i w określonym czasie, nawet w sytuacji, gdy szkoda nie
wynika z winy kwalifikowanej przewoźnika lub innych osób uczestniczących
w przewozie. W aktualnym stanie prawnym, przy założeniu, że przepisy ustawy
pr. przew. dotyczące odpowiedzialności przewoźnika i wysokości odszkodowania
mają bezwzględnie obowiązujący charakter, możliwość takiej deklaracji
może budzić wątpliwość. Należy jednak przyjąć, że deklaracja kwoty specjalnego
interesu w dostawie chociaż nie przewidziana w pr. przew., to jest jednak
możliwa. W żadnej mierze nie narusza bowiem skonstruowanego przez ustawodawcę
kompromisu między stronami umowy przewozu. Nie można jednak wy-