Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

Deklaracja wartości towaru i specjalnego interesu… 253
Deklaracja wartości przesyłki (ładunku) jest dopuszczalna także na gruncie
prawa morskiego, co wynika z przepisu art. 166 § 3 kodeksu morskiego 10 . Zadeklarowanie
wartości ładunku przed jego załadowaniem i uwidocznienie tej
deklaracji w konosamencie, powoduje zarówno skutek w postaci domniemania
zwykłego co do rodzaju i wartości towarów, jak i zniesienia kwotowych limitów
wysokości odszkodowania wynikających z konwencji o konosamentach 11 .
Warto przy tym zwrócić uwagę na okoliczność, że domniemanie o którym mowa,
dotyczy nie tylko wartości towaru, ale także jego rodzaju.
Międzynarodowe konwencje przewozowe dotyczące przewozów drogowych
i kolejowych również dopuszczają możliwość zadeklarowania wartości
przesyłki. Warunki wykorzystania tej możliwości w różnych konwencjach
ukształtowane są jednak odmiennie. I tak, w myśl postanowienia art. 24 CMR 12 ,
nadawca może zadeklarować w liście przewozowym za umówioną dodatkową
opłatą wartość towaru przekraczającą kwotowe limity wysokości odszkodowania
określone w art. 23 ust. 3 13 tej konwencji i w tym przypadku kwota zadeklarowana
zastępuje limity.
Podobne, ale nie takie samo rozwiązanie przyjęto w odniesieniu do międzynarodowego
przewozu towarów koleją. W art. 34 RU/CIM 14 stwierdzono, że
nadawca i przewoźnik mogą uzgodnić, że nadawca w liście przewozowym zadeklaruje
wartość przewyższającą górną granicę, o której mowa w art. 30 15 .
10 Ustawa z dnia 18 września 2001 r. – Kodeks morski (tekst jedn.: DzU 2009, nr 217,
poz. 1689, z późn. zm.)
11 Konwencja międzynarodowa o ujednostajnieniu niektórych zasad dotyczących konosamentów
podpisana w Brukseli dnia 25 sierpnia 1924 r. (DzU 1937, nr 33, poz. 258, z późn. zm.).
12 Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) i protokół
podpisania, sporządzone w Genewie 19 maja 1956 r. (DzU 1962, nr. 49, poz. 238, zał. ze
sprost.; DzU 1995, nr 69, poz. 352).
13 Zgodnie z tym przepisem odszkodowanie nie może przekraczać 25 franków za kilogram
brakującej wagi brutto, przy czym za frank uważa się złoty frank wagi 10/31 grama złota o próbie
0,900, tzw. frank Germinal.
14 Załącznik B do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF) z dnia
9 maja 1980 r. zmienionej protokołem z dnia 3 czerwca 1999 r. (tekst jedn.: DzU 2007, nr 100,
poz. 674, z późn. zm.).
15 Zgodnie z art. 30 RU/CIM w razie całkowitego lub częściowego zaginięcia towaru, przewoźnik
powinien, bez jakichkolwiek dalszych odszkodowań, zapłacić odszkodowanie obliczone
według ceny giełdowej lub w wypadku braku ceny giełdowej według ceny rynkowej, lub też,
jeżeli brak jednej i drugiej ceny, według wartości użytkowej towaru tego samego rodzaju i gatunku
w czasie i miejscu, w którym towar został przyjęty do przewozu. Wysokość odszkodowania
nie może jednak przewyższać 17 jednostek obrachunkowych za każdy brakujący kilogram masy
brutto.