Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

248 Dorota Ambrożuk
nadawca odmówi złożenia deklaracji. Ponadto, tam gdzie występuje tak zwany
obowiązek przewozu 2 , przewoźnik nie może odmówić zawarcia umowy.
Z powyższego uprawnienia nadawca może skorzystać jednak tylko wówczas,
gdy w relacji między nadawcą a odbiorcą nie został wystawiony rachunek
(faktura), przy czym nie chodzi tu o sytuację, aby taki rachunek nie był wystawiony
w ogóle, ale o to, aby nie towarzyszył przesyłce. Uwarunkowanie dopuszczalności
deklaracji powoduje, że gdyby deklaracja została wpisana do
listu przewozowego, pomimo rachunku w przesyłce lub dołączonego do listu
przewozowego, to nie powodowałoby to żadnych skutków prawnych. Przy
ustaleniu odszkodowania za szkodę w przesyłce, pod uwagę brana jest wyłącznie
wartość wynikająca z rachunku (faktury) 3 .
Przewoźnik może zweryfikować zadeklarowaną wartość towaru (przesyłki)
z wartością rzeczywistą (tzn. wartością towaru określoną według kryteriów
wskazanych w art. 80 ust. 1 pkt 2 i 3 pr. przew.), co wynika z przepisu art. 40
ust. 2 pr. przew., odsyłającego do odpowiedniego stosowania art. 27 ust. 2 i 3
pr. przew., przewidującego tryb weryfikacji zadeklarowanej wartości przesyłki
bagażowej. W przypadku zastrzeżeń do tej wartości przewoźnik powinien odnotować
ten fakt w liście przewozowym. Natomiast jeżeli między nadawcą
a przewoźnikiem powstanie spór co do wartości deklarowanej przesyłki, nadawca
ma prawo zażądać, aby została ona określona przez rzeczoznawcę. Nadawca
musi się jednak liczyć z koniecznością pokrycia kosztów związanych z określeniem
wartości przesyłki, ale tylko wówczas, gdy jej deklarowana wartość jest
ponad 20% wyższa niż ustalona przez rzeczoznawcę. Jeśli różnica jest mniejsza,
koszty sprawdzenia pokrywa przewoźnik.
Sprawdzenie przez przewoźnika zadeklarowanej wartości towaru z jego
wartością rzeczywistą przy przyjmowaniu przesyłki do przewozu jest jego prawem
a nie obowiązkiem, dlatego brak takiej weryfikacji nie pozbawia przewoźnika
prawa do skorzystania z innego przysługującego mu uprawnienia (przewidzianego
w przepisie art. 80 ust. 3 pr. przew.) – udowodnienia, że wartość deklarowana
przewyższa wartość ustaloną według kryteriów przewidzianych
w art. 80 ust. 1 pr. przew.
2
Por. art. 9 pr. przew.
3
Por. A. Kolarski, Prawo przewozowe. Komentarz, Warszawa 2002, s. 147–148. Autor
zgłasza pogląd przeciwny i chociaż zasługuje na aprobatę jako wniosek de lege ferenda, na tle
aktualnych przepisów musi być uznany za wypowiedziany contra legem.