Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

Potrzeby i preferencje w wyznaczaniu popytu… 23
– określonej relacji,
– konkretnego czasu,
– konkretnego limitu ceny za usługę,
a konkretne warunki popytu i subiektywne preferencje użytkownika odgrywają
rolę determinant wymaganych właściwości. B.L.G. Ljungström nieco szerzej
widzi czynniki konceptualizacji pola wyboru użytkownika, wyróżniając także
rozmiar przesyłki i rodzaj ładunku 32 .
Po trzecie, jak podkreśla D. Rucińska 33 , ranga poszczególnych postulatów
przemieszczania jest zróżnicowana, zmienna i determinowana nie tylko charakterem
każdej, konkretnej potrzeby transportowej, ale również jej okolicznościami.
Użytkownicy transportu przy wyborze gałęzi kierują się zatem określoną
hierarchią kryteriów. W praktyce można obserwować niezmienne ścieranie
się kryterium kosztowego z kryteriami jakościowymi. W teorii wybór ten opisuje
klasyczne podejście ekonomiczne 34 . Jeżeli z kolei rozpatrywać grupę kryteriów
jakościowych jako odrębną, wówczas w przypadku przewozów ładunków
jako priorytetowe uznawane są przede wszystkim takie czynniki, jak terminowość
i czas przewozu. Generalizując, dla użytkownika transportu najważniejsze
są obecnie jakościowe właściwości usługi związane z czasem, co całkowicie
uzasadniają dominujące strategie logistyczne. Wybór kryteriów jakościowych
opisują między innymi modele trade-off 35 i behawioralny 36 . W tabeli 2 przedstawiono
najważniejsze kryteria wyboru gałęzi transportu wyłonione w różnych
badaniach prowadzonych od końca lat osiemdziesiątych XX wieku do początku
XXI wieku.
32 B.L.G. Ljungström, Changes in Swedish Transport Users’ Motivation for Modal Choice,
Round Table 69, ECMT, Paris 1985, s. 75. Za: E. Załoga, Strategie rynkowe kolei…, s. 94.
33 D. Rucińska, Marketingowe kształtowanie rynku usług transportowych. Wydawnictwo
Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001, s. 40; Transport…, s. 19.
34 Zob. M.A. McGinnis, op.cit., s. 36.
35 Zob. O. Tuna, M. Akarsu, Freight Transport Service Buying Process: A General Model
for Exporters, w: Strategic Approaches for Maritime Industries in Poland and Turkey,
red. M. Ergün i J. Żurek, Dokuz Eylul Publications, Izmir 1999, s. 1–16.
36 Zob. T. Craig, A Behavioral Model of Modal Selection, „Transportation Journal” 1973,
Spring, s. 25.