Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

12 Izabela Dembińska
kie te spostrzeżenia prowadzą do generalnej konkluzji, że nadrzędnym zadaniem
transportu jest umożliwianie i zapewnianie osiągnięcia jedności miejsca.
2. Źródła potrzeb transportowych
Identyfikuje się różne zbiory źródeł potrzeb transportowych, do których
najczęściej zalicza się następujące czynniki 7 :
– przestrzenne,
– ekonomiczne,
– technologiczne,
– produkcyjne,
– kooperacyjne,
– społeczne.
Podwaliny kanonu klasyfikacji przyczyn potrzeb transportowych, spotykanych
współcześnie w polskiej literaturze transportowej, były tworzone w latach
sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Należy przywołać dokonania
przede wszystkim takich autorów, jak P. Małek i A. Piskozub.
P. Małek porządkuje źródła potrzeb transportowych według dwóch podstawowych
kryteriów:
a) elementu przestrzennego rozmieszczenia, wymieniając między innymi
zasoby naturalne, siły wytwórcze, dobra kulturalne 8 ;
b) przedmiotu przewozu, zauważając, że:
– w przewozach ładunków źródła potrzeb przewozowych mogą wynikać
z obsługi procesów produkcji, dystrybucji, pozagospodarczej
społeczeństwa oraz z obsługi indywidualnej,
– w przewozach pasażerskich potrzeby przewozowe można sprowadzić
do przejazdów między miejscem zamieszkania a miejscem
pracy, przejazdów związanych z udziałem w procesie obrotu towarowego
i konsumpcji, przejazdów w celach turystycznych, kulturalnych
i edukacyjnych, przejazdów wynikających z chęci utrzymywania
więzi społecznych 9 .
7
8
9
Ibidem, s. 28–29.
P. Małek, Ekonomika transportu. PWE, Warszawa 1971, s. 26–28.
Ibidem, s. 63–65.