Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

272 Marek Białkowski
jedynie pewnego rodzaju funkcję dowodową na zawarcie umowy (łac. ad probationem).
Dzięki takiemu zabiegowi można jedynie ułatwić postępowanie
dowodowe, gdyż zachowanie formy pisemnej listu może jedynie wskazywać na
fakt jej wcześniejszego zawarcia, którego następstwem jest właśnie wystawienie
listu przewozowego przez nadawcę. Pewnego rodzaju ciekawostką jest również
okoliczność, że w niektórych relacjach związanych z obrotem gospodarczym
może dojść do „dorozumianego zawarcia umowy przewozowej” (łac. per facta
concludentia). Jeżeli jednak nie uda się przeprowadzić dowodu na istnienie,
choćby właśnie w sposób dorozumiany, umowy, wówczas należy się odnieść do
regulacji krajowych. Wedle bowiem art. 780 § 1 na wyraźne żądanie przewoźnika,
wysyłający (najczęściej nadawca), powinien wystawić list przewozowy
zawierający co najmniej minimalne dane określone w art. 779 29 . Należy jednak
pamiętać, że list przewozowy nie może pod żadnym pozorem stanowić dokumentu
zastępującego treść umowy przewozowej, może ją w pewien sposób
doprecyzowywać, przy czym i w tym przypadku należy zachować daleko idącą
ostrożność.
4. Rola i kształt listu przewozowego
Związek umowy przewozowej z jakąkolwiek formą dokumentu, towarzyszącego
przesyłce ma długą historię. Jego początki sięgają morskiego listu
przewozowego, znanego w prawie morskim pod pojęciem konosamentu 30 , który
był i nadal jest formą morskiego listu przewozowego mającego jednak inny
charakter prawny. Konosament jest bowiem formą papieru wartościowego na
okaziciela, uprawniającego do dysponowania ładunkiem, jeżeli ten znajduje się
w ładowni statku, będąc tym samym swoistą formą zabezpieczenia uiszczenia
przewoźnego przez nadawcę lub odbiorcę.
W przeciwieństwie do konosamentu, list przewozowy CMR jest dokumentem
imiennym, w którego treści wskazane są elementy przedmiotowo istotne,
29 T. Szanciło, Prawo przewozowe, Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2008,
s. 187.
30 C. Teutsch, Abschluß und Ausführung des Beföredrungsvertrages [w:], Karl-Heinz Thume
(red.), Kommentar zur CMR, Überreinkommen über den Beförderungsvertrag im internationalen
Straßengüterverkehr, Verlag Recht und Wirtschaft, Frankfurt am Main 2007, s. 195.