Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

266 Marek Białkowski
Nie bez znaczenia dla zakresu obowiązywania umowy CMR, ma specyficzny
język wykorzystywanych zwrotów. Objaśnienia tychże pojęć znaleźć
można w „słowniczku” opublikowanym w art. 1 ust. 2, w którym wskazano, że
konwencja CMR może odnosić się w swoim przedmiotowym znaczeniu jedynie
do umowy przewozu. Cytowany zapis nie wskazuje jednak, czym jest ta umowa,
ani jaką powinna przedstawiać treść ipso sue, by można było uznać, iż jej
postanowienia wiążą strony. Dla wyjaśnienia pojawiającej się wątpliwości należy
posiłkować się regulacjami wewnątrzkrajowymi, a zawartymi w art. 774
i nast. Kc 10 . Wynika z nich, że przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności
swego przedsiębiorstwa do przewiezienia osób lub rzeczy. Nie należy
jednak zapominać, że w tym kontekście przyjęte sformułowanie jest zbyt ogólnikowe.
Należałoby więc zauważyć, że w kwestiach nieuregulowanych przepisami
w zakresie treści umowy przewozowej towarów, znajdą odpowiednio zastosowanie
uregulowania umowy o dzieło z art. 627 i nast. Kc. W założeniu bowiem
ustawodawcy, umowa ta wskazuje, że w wypadku stosowania regulacji odnoszących
się do umowy o przewóz towarów, przyjmujący zamówienie zobowiązuje
się do wykonania oznaczonego przewozu, a na zamawiającym ciążył będzie
obowiązek uiszczenia wcześniej uzgodnionego wynagrodzenia 11 , ale dopiero
po jej wykonaniu. Jest to więc umowa rezultatu, która obliguje przewoźnika
do właściwego wypełnienia jej treści. Jeżeli przewoźnik nie wywiąże się
z zobowiązań, nie należy mu się wynagrodzenie w pełnej wysokości, a tylko
w takiej, która uzasadniałaby poniesione dotychczas wydatki wynikające z realizacji
umowy. Wypełnienie więc obowiązków przez jedną ze stron, (w tym
przypadku przez przewoźnika), obliguje również drugą stronę do właściwego
wypełnienia przyjętego na siebie zobowiązania, czyli do uiszczenia przewoźnego.
Dla przedmiotowego zakresu umowy międzynarodowego transportu drogowego
towarów CMR, niezwykle ważna jest przesłanka wskazująca na konieczność
występowania dwóch podmiotów. Podmioty te muszą występować
w obrocie jako podmioty obce, które ponadto mają siedziby w różnych państwach.
Stąd też wniosek, że zasadniczym elementem umowy przewozowej
według konwencji CMR jest przemieszczanie ładunku z miejsca nadania do
10 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r., Kodeks cywilny (DzU 1964, nr 16, poz. 93, z późn. zm.).
11 W. Czachórski, Zobowiązania. Zarys wykładu, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa
1999, s. 447.