Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

72 Dariusz Milewski
K
T j Q m+1
– koszt obsługi przesyłki m+1 w j-ym terminalu,
K – koszt przewozu przesyłki m+1 z j-ego terminalu do innych,
d
j
CPQ j
( m+1)
– odległość przewozu przesyłki z j-ego terminalu do innych.
Konstrukcja modelu jest sprawą czysto matematyczną. Uwzględnienie relacji
procesów realizowanych w systemie dystrybucji jest natomiast rzeczą podstawową.
Przede wszystkim należy zadać pytanie, co jest problemem decyzyjnym.
Może to być liczba terminali, która ma wpływ na wszystkie elementy kalkulacyjne
w powyższym wzorze. Im większa liczba terminali, tym niższe koszty
transportu zarówno w dystrybucji lokalnej, jak i transportu liniowego, a większe
koszty terminalowe. Zależności te nie są jednak proste i łatwe do uwzględnienia
w modelach matematycznych.
Po pierwsze, zwiększanie odległości przewozu powoduje zwiększenie
kosztu przewozu, jednak koszt ten zależy od wielkości przesyłki. Ponadto, jeżeli
organizator przewozów (np. operator zarządzający siecią) korzysta z usług
wynajętych przewoźników, to stawki za usługi za km, zmieniają się w zależności
od odległości 4 . Stosowanie więc np. średniej stawki i średniej odległości
prawdopodobnie będzie zbyt daleko idącym uproszczeniem modelu.
Po drugie, przy pewnej wielkości terminalu (wynikającej z liczby przesyłek
obsługiwanych przez ten terminal) opłacalna może być (a nawet konieczna,
aby zapewnić odpowiednią jakość usług) zmiana sposobu funkcjonowania terminalu
(wyposażenie, technika i technologia, organizacja). Zmiana ta będzie
miała wpływ nie tylko na koszty stałe, ale i zmienne. Liczba przesyłek jest z kolei
funkcją popytu, który zależy od wielkości obszaru obsługiwanego przez
dany terminal. To natomiast wynika z wielkości sieci dystrybucji (liczby terminali).
Można zauważyć także relację odwrotną – popyt zależy od jakości usług,
a ta wynika z odległości między terminalami oraz z metod funkcjonowania.
Warto także zwrócić uwagę na jeszcze jedno interesujące zagadnienie. O ile
w przypadku wyboru między transportem bezpośrednim a pośrednim można
przynajmniej teoretycznie opracować formułę optymalizacyjną w celu znalezienia
optymalnych parametrów procesów, to już w odniesieniu do sieci dystrybucji
trudno jest nawet określić co mogłoby być tą szukaną wielkością. Nie może nią
4
Zazwyczaj zmniejszają się one wraz ze zwiększaniem się odległości przewozu.