Časopis Maćicy Serbskeje 1885

Statistika hornjołužiskich Serbow pruskeho kralestwa. 109Wjesna towaŕšnosć: Přazy su, ale spěwa so we nichněmski, póstne kěrluše na wsy so z cyła wjacy njespěwaju. —Wojeŕske towaŕstwo maju w Radšowje a Drěnowje, skoropołojca sobustawow je serbska, ale rěči so němski.Wašnja a drasta: Swjatki so małe brězyčki před khěžnedurje stajeju; na patoršicu ludźo sadowe štomiki z powrěstłamiwobwjazuja a třasu, zo bychu přichodne lěto prawje wjele sadunjesłe; na Wałporu kóždy, kiž ma skót, mlokowu poliwku jě,zo bychu kruwy derje dejiłe. — Drasta je po nowej módźe, jenow póstnym času hišće serbske žony w čornej drasće khodźa. —Tu je z Nostitz-Lossaski wustaw za khudych Serbow.B. Khołm a Kamjeńtna Wólšinka. Tule wosadku supřede wšěm z pomocu šule w poslědnich 25 lětach z gwałtompřeněmčowali, tak zo tam nětko mjez Serbami dospołny indifferen¬tismus přećiwo serbskej narodnosći a runje tak tež přećiwo cyrkwiknježi, kaž jedyn susodny němski faraŕ swědčeše, kiž mjez dru¬him praješe: „W Khołmjanskej wosadźe maju prjedawši wu¬čerjo přez gwałtne potłóčowanje serbskeje reče na swojim swě¬domju, zo je tam nětko z wjetša tajki hruby a njepobožny lud,kiž wo cyrkej ničo njerodźi.“ — Po swědčenju knihow: Mischke,Markgrafthum Oberlausitz, * Görlitz 1861 měješe hišće 1858khěžach 477 z wjetša serbskich wobydleri. Tuž drje jedyn mójpowěstnik wěsće přehnawa, hdyž piše: „W Khołmje so skoroz cyła wjacy serbski njepowěda, hač na njemnohich starych ludźi;dźěći njerěča z cyła a rozumja tež mało serbski. W jenej bur¬skej swójbje, hdźež staršej jenož na serbske kemši khodźitaj, ro¬zumi wot 5 dźěći jenož najstarša dźowkaserbski.“Cyrkej: Hač do 1. 1875 měješe so kóždu njedźelu a kóždyswjaty dźeń serbska a němska Boža słužba; jeju rjad so přecowotměnješe. Wot 1. 1876 je serbski kemš jeno kóždu 2. njedźelua to přeco po němskim, tola do němskeho, hdyž ma so serbskaspowědź; tuta podawa so wob lěto hišće 4—5 króć. Cyła serb¬ska wosada wobstoji pječa jeno z wokoło 30 dušow. Husto při¬khadźa na serbski kemš jeničcy 5 starych ludźi. Spěwa so tolahišće ze serbskich spěwaŕskich, štož je w tajkej wosadźe přecodźiw. Mój dopisnik kónči swoju powěsć tak: „W třoch abo