Časopis Maćicy Serbskeje 1885

Wo wšelakich słowach serbskeje biblije. 165našich nětčišich khřesćijanskich hodow, kotrež su so — na roz¬dźělowanje wot něhdušich pohanskich hodow — při samym załožo¬wanju a prěnim rozšěrjowanju khřesćijanstwa wěsće khřesći¬janske abo swjate hody mjenowałe: kotrež přistawk je so poz¬dźišo pušćił, hdyž bě pohanstwo so zhubiło. Prěni dźeń rěkaBoži dźeń (Christtag) abo hodownička, d.-ł. Božy źeń abo go¬downica; nóc do teho dnja je Boža nóc (Christnacht, heiligenacht); wječor prjedy teje nocy mjenuje so Bože dźěćo (Christ¬kind = Christabend), d.-ł. gwězdka (der liebe stern) abo gwěz¬ka; tónle dźeń cyły rěka dźeń do hód (der tag vor weihnachten)abo patoržica abo pateržica (pateršica, patoršica, patošica).Što-tež-to ‘patoržica’ je? Knjez faraŕ Hórnik je wuslědźił, zo jepatoržica tak wjele kaž po-torg abo potorg-ica, t. j. po-torg-njenjeabo potorhnjenje lěta, powalenje lěta (das niederreissen, nieder¬werfen des jahres), t. r. wurazne a swjedźeńske dokonjenje lěta,podobnje kaž je ‘přazu zakałać’ tak wjele kaž ‘přazu ze swje¬dźenjom wobzanknyć’. (Přisp. red. Móže pak tež być: patoršicaměsto potróšica, dokelž su so snadź štomy atd. tróšiłe; podjabnica,hdźež je so „jabało“ atd. Jako ze zabyćom kóncowane słowomóže być: patočica, batožica atd.) Patoržicu wječor abo prěnidźeń rano nětko Bože dźěćo wobradźa. Stare lěto, der Sylvester¬tag, nowe lěto, der neujahrstag.5. a) Štož deklinaciju grichiskich abo łaćanskich mas¬kulinow nastupa, dyrbimy to jako prawidło twerdźe dźeržeć, zotajke maskulina so po grichisko-łaćanskim přikładźe skłonjuja,t. r. tak, zo so při tworjenju genitiva atd. nominativiska kóncowka-os, -us wotćisnje: n. př. August-us — gen. łać. August-i, polanas August-a. Pola Lukaša 2, 1 steji: Wot khěžora August-a(nic ‘Augustus-a’); a na druhich městnach Noweho Zakonja son. př. tola čita: Miletus, Tarsus — do Mileta, z Tarsa atd.b) To same prawidło płaći wězo tež za zbóžnikowe pomjeno¬wanje Khrystus (Khryst) Christus — Christi, pola nas: gen.akk. Khryst-a, dat. Khrystej soc. z Khrystom, lok. w Khrystu(Efesiskich 3, 21), po Khrystu, vok. Khryšće; plur. falšni Khry¬stojo, Mateja 24, 24. Antikhryst, g. antikhrysta.c) Mjeno Jezus, Ιησο ς, Jězus, kiž nima kóncowki ‘-os —-us’, so wot nominativa skłonjuje: Jezusa, Jesusej, z Jezusom,