Časopis Maćicy Serbskeje 1885

164 Dr. Pful:4. Róčne časy, tři wysoke róčne časy, die drei hohen festedes jahres, maju swoje mjeno wot słowa rok, kiž lěto (jahr)poznamjenja. Dokelž ‘rok’ žane serbske słowo njeje, dha težtónle wuraz za to swědči, zo su južnosłowjanscy poselnicy težtole słowo z khřesćijanstwom do Łužic přinjesli.a) Jutry (plur.), ostern, delanscy witry, d.-ł. jatřy abo wja¬třy, su po swojim pomjenowanju raniši swjedźeń, das frühfest.Słowo jutro (der morgen, ranje), delanscy jitro a witro, je polanas tak derje kaž zastarjene (§ 32, b) hač na adverbialiski lo¬kativ jutře (morgen, cras), delanscy witře; Delnjołužičan pakswój wuraz jutřo połnje nałožuje a n. př. praji: Dobre jutřo(guten morgen!) štož so na dobréjtřo hromadu sćehnje. Prěnidźeń jutrow mjenuje so jutrownička, d.-ł. jatřownica.b) Swjatki (plur.), pfingsten, d.-ł. swětki, maju swoje mjenowot swjatych (swětych) dnjow, a wuraz wotpowjeda po słowjeněmskemu ‘feiertage, festtage’. Tudy je so zjawnje někajke ad¬jektivo zhubiło: snadź nalětne abo zelene swjatki. Najskerjeje tón wuraz tak stary, zo je so z pohanskich časow do khřesći¬janskich přenjesł: a to drje je přičina, zo je adjektivo so wu¬wostajiło. Wokoło Lubina (Lübben) praji so birje (plur.), t. j.łać. ‘feriae’. Prěni dźeń swjatkow rěka swjatkownička aboswjatočnička, tež swjatornička = swjatownička; d.-ł. swět¬kownica, birownica.c) Hody, weihnachten, d.-ł. gody. Naše zastarjene słowogod rěkaše tak wjele kaž čas (zeit), lěto (jahr): přir. god-ina —hodźina, stunde, d.-ł. goźina. Naš zastarski plural gody,nětko hody poznamjenješe 1. wjeseły swjedźeń dźaka za přebytelěto, für das verlebte jahr (přir. romske Saturnalia), a 2. wob¬zankowanje lěta, kónc lěta. Poslednišu móc wuraza póznawamyz někotrych prajenjow, kotrež so hišće dźensa praja. Tak sočeledź hody abo na hody přećahuje (das gesinde zieht zu weih¬nachten um), runjež so to hižo dawno druhi dźeń wulkehoróžka čini. A z delanskeje rěče ja tole znaju: Někomu hodydać, jemanden abschied geben; witře změjoš hody = jutřezměješ hody, morgen wirst du den abschied haben, meinen dienstverlassen. Zo pak gody abo hody něhdy wjeseły a dźaknyswjedźeń na kóncu lěta poznamjenjachu, widźimy z pomjenowanja