Časopis Maćicy Serbskeje 1885

Statistika hornjołužiskich Serbow pruskeho kralestwa. 95dźite su druhdy ličby Serbow při officialnym ličenju wudobyte.Naliči so mjenujcy 1880 w cyłej wosadźe 727 Serbow a 552Němcow, woprawdźe pak tam 1884 běše 1103 a 164 Němcow!Zajimawe by było, z kajkeho žórła pokhadźeju te přewysoke ličbyNěmcow a přenizke Serbow. W Rychwałdźe je so wot 1880ličba wobydleri khětro pomjeńšiła, dokelž tam 1884 wjele dźěćina difteritis zemrě. Němcy rozumja wšitcy a powědaju mnozy,přede wšěm dźěći serbski; měšanych swójbow je 4, jich domjacarěč serbska a němska, w serbskich swójbach nimo 4, kotrež pječarad němcuja, ma serbska rěč knjejstwo, w korčmach pak z wjetšaněmska. We wšěch druhich wsach Serbja domach a wonkachjeno serbuja, w jenej jich mjenje, w druhej wjacy z cyła němskinjerozumi, běžnje němski so zrěčeć móže jich jara mało. Wotrodź. Němcow rozumja we Wunšowje wšitcy, w Pakostnicy žadyn(hajnikowa swójba 5), w St. Lubolnju z Nap. wot 12 dźewjećo,na Mochołcu 1*) a w Št. Dubach 1 serbski. Měšanych swójbowje w St. Lubolnju z Nap. 4 (žony n.), w Št. Dubach 2 (1 ž. 1 m.n.), na Mochołcu 1 a we Wunšowje 3; we nich rěčitaj staršejserbski a němski, dźěći z wjetša serbski. Cyrkej a šula spytuje¬taj tu wosadu z mocu přeněmčić, dotal pak hišće so radźiło njeje.Samo w namjeznych serbskich wsach Št. Dubach, St. Lubolnju aNapadźi knježi mjez Serbami dobry wótčinski duch, kiž móhłdruhim namjeznym wsam z přikładom być. Tam ludźo prajachu:„My wěmy, kajki pokład w našim Serbowstwje mamy, tuž py¬tamy je sebi a našim dźěćom zdźeržeć.“Cyrkej: W Rychwałdźe su němske kemše kóždy čas prjedyserbskich. Faraŕ: Stange, rodź. z Čorn. Khołmca.Šula: 1. w Rychwałdźe sobu za Pakostnicu; 2. na Mo¬chołcu za wšě druhe wsy wosady. Hišće hač před krótkimnjesmědźeše so w tutymaj šulomaj ani słowčka serbski wučić;na Mochołcu běchu wot 1877 přeco prosto-němscy wučerjo, kižSerbow zdźěla tak hidźachu, zo dźěćom samo krutnje zakazowachumjez sobu serbski powědać. Skónčnje so serbscy nanowje wosadyw nalěću 1884 zmužichu a peticiju na ministra kulta pósłachu,*) Tam drje nětko žadyn Němc wjacy njeje, dokelž je jenička němskaswójba (wučeŕ) wotćahnuła.