Časopis Maćicy Serbskeje 1885

132 Dr. Pful:Ćeče. 1. Korjeń tjak- (sankr. tač- = hić, khodźić) abotek- poznamjenja něhdźe tak wjele kaž sylnje běžeć, něm. fliessen,rinnen, triefen.2. a) W hornjołužiskej narěči je twórba tek- so na ćek¬přewobroćiła, a ‘ćek-u’ časuje so kaž ‘pjek-u’: praes. 1. ćek-u,2. ćečeš atd. Pola nas je to słowjeso zastarjene hač na 3. wo¬sobu ćeče a ćeku a na infinitiv ćec: n. př. sudobje ćeče, dasgefäss läuft, běži; ćěło ćeče, die leiche läuft aus; wolij . . . delećeče na brodu, fliesst herab in den bart, Ps. 133, 2; mróčelećeku, die wolken fliessen, Hijoba 36, 28; hórki budźa z mlokomćec, Joel 3, 18 (resp. 3, 23), die hügel werden mit milch fliessen.b) Wot samsneho korjenja ćek- pokhadźa słowjeso ćeknyć,entlaufen, entfliehen, entrinnen, — ćěkać, fliehen, zu entrinnensuchen. W Delanach praji so běhnyć (ze słyšomym h), ent¬laufen, a ćěrjeć, laufen, rennen: n. př. hólc jo běhnył, hólc ćěri.c) Sem słuša tež w Delanach trjebane participialiske adjek¬tivo*) wzćekły abo, kaž so wšědnje wurjeknje, sćekły, a, e(entlaufen), toll; d.-ł. wzćakły abo sćakły, toll, p. wźciekły,č. wzteklý, toll (wokoło Budyšina praji so ‘skaženy pos’); sub¬stantiv wzćekłosć, sćakłosć, tollheit, tollsein, wzćeklina,wzćaklina, tollheit, raserei.d) Wot korjenja ‘ćek-’ pokhadźa tež słowjeso zaćeknyć— zaćekać — zaćekować, auflaufen, schwellen; zaćeklina,geschwulst.3. Delnjołužiske twórby słowjesa ‘ćec’, kotrež so hišće na¬łožuja, su inf. śac (triefen), wosoba śaco (n. př. sudk śaco, dasfässchen läuft), subs. śacenje (das triefen, ćečenje). Pódla tehoma Delnjołužičan połnu iterativnu twórbu śacaś, kotraž po staro¬bołharsku těcati rěkaše; a subst. śacanje (der fluss, jako khorosć).4. Někotre słowjanske narěče znaja substantiv tok (fluss,flüssigkeit) a potok (bach).*) ‘Novum aratrum’ abo vέov (newon) οτ ον’ rěka po starej sło¬wjanšćinje noworadło, a ‘evangelion, evangelium’ je starobołharšćina naewangelije přewobroćiła, štož by po našej serbšćinje ‘ewangelijo’ klinčało.Tak naša zastarska rěč nam přikazuje, zo dyrbimy tež my łaćanskim sło¬wam, nochcemy-li je łaćanske na -um wostajić, na ‘-um’ so na ‘-o’ wukónčećdawać: n. př. perfekto (= perfectum), adjektivo, participio.