Časopis Maćicy Serbskeje 1885

Statistika hornjołužiskich Serbow pruskeho kralestwa. 57V. (6.) Khołmčanska wosada.Wsy: 1. Farska w. Čorny Khołmc z Nowym Khołmcom(3 khěže) a Rězakom (Schwarz-Collm m. Neu-Collm u. Schneide¬mühle) a 2. filialna w. Ptačecy (tež ’Taškecy, Tätzschwitz).Hač wot far. Stangi wok. 1860 załožena kolonija Běłošecy(Bieloschütz) hišće wobstoji, njemóžach zhonić; je-li pak, to słušasobu do Ptačec.Čorny Khołmc ma nimo 424 Serbow 14 Němcow, kotřižnimale wšitcy tež serbski powědaju; dwě swójbje, hdźež je pakmuž pak žona z němskeho rodu, domach z wjetša němcujetej;wot Serbow 30 ničo němski njerozumja a 200 nic wjele. Přizabawach w korčmje, hdyž su Němcy pódla, so pak serbski pakněmski powěda. Serbja jara derje a čisće serbscy rěča, su narod¬nostnje dosć zdźěłani a sebje wědomi, chcedźa Serbja wostać ažadaju sebi serbskeho fararja. Khołmčanscy burja su sprawni apřećelni, samostatni a zamóžići, maju swoje rybowe haty a kho¬dźa sami na hońtwu, kaž knježcy.W cyle serbskich Ptačecach serbska rěč jeničcy knježi awjesny šołta dźeše: „Serbsku rěč sebi my njedamy wzać!“ Khołm¬čenjo pak so khwalachu, zo maju Ptačečenjo swój serbski duchwot nich požčeny.Cyrkej: Kemše dźerža so w Khołmcu a Ptačecach, kažw Blunju: Boža słužba počina so ze serbskim kěrlušom — litur¬gija połserbska a połněmska — němski hłowny kěrluš — němskeprědowanje — 1 abo 2 serbskej štučcy — serbske prědowanje —kónc. Kóždu 2. njedźelu ma faraŕ w Ptačecach kemš dźeržeć;tehdy so w Khołmcu jenož serbski prěduje. Te njedźele, hdyžfaraŕ přińdźe, čita w Ptačecach kantor serbske prědowanje. —Serbska spowědź je kóždy měsac, němska kóžde štwórć lěta raz.— Paćeŕska wučba serbskich dźěći je w Kh. a Pt. serbska, jenoždyrbja dźěći pódla serbskich tež němske nabožinske wuknjenja(religiösen Memorierstoff) z hłowy wuknuć.Fararja wot 1750: 1. Jan Khrystof Vetter 1741—60, 2. Han¬drij Meliš 1760—91, 3. Jan Gottfried Weser 1791—1826, † 1829,4. Jan Křesćan Hanšk 1826—29 jako jeho substitut, 5. KřesćanBjedrich Stempel 1829—37, 6. Karl Emil Stange z Hale 1837—1. okt. 1879, † 1881, 7. Handrij Měto z Wysokeje okt.—dec. 1882farski zastupnik, 8. vakanca wot 1882.