90 Dr. E. Muka:Měšanych swójbow ma cyła wosada 22 (16 něm. muž. a 6 něm.žon.); we nich so z wjetša serbski rěči; hewak hišće móže wotNěmcow serbski 16 dorosćenych ludźi a 15 dźěći. PřeněmčenychSerbow je we wosadźe 10 a němcowacych tež něhdźe 10 (nimalewšitcy w Lěskej). Wot tych 3136 Serbow wosady němski nje¬rozumi na 500, němski rěčeć njemóže na 1000 a běžnje so zrě¬čeć nimaležadyn.Cyrkej: Serbske kemšenje je kóždu njedźelu a kóždy sw.dźeń; serbska spowědź přeco 2 njedźeli za sobu a 3. njedźeluwupadnje; tehdy ma so němska spowědź a kemš; kaž husto¬je serbska spowědź, je tež serbske kemšenje prěnje; tehdy pakNěmcy z wjetša kemši njepřikhadźeju a němska Boža słužbawupadnje. Spěwa so na serbskich kemšach kaž wšudźe poHornich Serbach ze serbskich spěwaŕskich. Do 1. 1851 běněmske a serbske kemšenje změšane, podobno kaž hišće dźensaw Mužakowje. Serbskich kemšerjow je w přerězku 700, něm¬skich 30. Wučba serbskim paćeŕskim dźěćom podawa so serbska;do 1. 1850 běchu serbske a němske paćeŕske dźěći změšane, kažhišće nětko w Mužakowje a samo w někotrych sakskich wosadach,n. př. we Wujezdźe; wot 1. 1850 pak bywaju němske paćeŕskedźěći wot serbskich wotdźělene wosebje rozwučowane — kaž sopřisłuša.Fararjo wot 1750: 1. Jan Khrystof Koch † 1774, 2. JanHendrich Bjedrich Herwig † 1777, 3. Handrij Rěniš, * 1731 wČornych Noslicach, z Wochoz přibył, † 1805, 4. Jan Bohumił Jung¬haenel, * 1753 we Wósporku, z Wochoz přibył 1807, † 1810, 5.Jan Wjelan, * 1773 w Brunojcach, † 1852, 6. Julius Edward Wje¬lan wot 1852.Šula: 1. w Slepom sobu za Trebin a Rowne; 2. w Dźě¬winje sobu za Brězowku a Lěsk, 3. w Miłorazu sobu za Muł¬kecy, 4. w Nowym Měsće sobu za Nowo-měšć. hamor, Daškiz Łužkami (Lieske) Sprjewjanskeje wosady. „W šulach so pomóžnosći němski wuči; jeno z małymi nowotnje přistupjenymirěči wučeŕ hišće z wjetša serbski. W nowišim času je Lěhnickeknježeŕstwo serbske pisanje zakazało a serbske čitanje wobmjezo¬wało na wyššu rjadownju a na jenu hodźinku za tydźeń, štoždołho njedosaha; wšě moje protesty běchu podarmo! Němskichwučerjow su mi tykali; młodeho sym počał serbski wučić, sym
Statistika hornjołužiskich Serbow pruskeho kralestwa. 91pak wot toho mało wuspěcha, mjenje płoda a najmjenje dźakawidźał; nětčiša wučba je mjenje wjacy dressowanka“ (Wjelan).Wjesna towaŕšnosć: Přazy su wšudźe čisto-serbske. Napóstnych njedźelach a jutrowničku spěwa so na wsy wšudźe serbski,w Lěsku pak němski; tež spěwaju młode holcy na pustym wje¬čoru, štož jenož w Nowym Měsće a Lisku nic. — Towaŕstwožane njeje. — Sobustawow serbsk. ev.-luth. knih. tow. je 40;čitaju so wot serbskich časopisow: Serbske Nowiny po 25 ex.,Serbski Hospadaŕ po 7 ex., Łužica a Bramborske Nowiny po3 ex., Miss. Posoł po 19 ex.Drasta atd.: Pola młodych pachołow je wulki dźěl módaŕ¬ska, pola holcow a žonow serbska: štałt ze šnórowanjom, ropatačorna abo tež zelena (pola Nowoměšćankow čeŕwjena) šwabica zezelenym wobrubom, w zymje čorny kabat, rukawy z běłym ko¬žanym wuhorkom. — W Nowym Měsće srjedź wsy stoja 3 wulkekamjeńtne křiže, wo kotrychž ludźo žaneje powěsće dać njewědźa;wone runaju so 3 křižom pola Wbohec Mostow blizko Njeswačidłaa su najskerje pomniki časa prěnjeho křesćanstwa prědowanehoSerbam wot wučownikow Cyrilla a Methoda.Wustaw: Rěniš-Wjelanowy za khudobne serbske šulske dźěći.Mjena: a) Křćeńske: Prěnjemu dźěsću narěkaju: Hans¬Hana; 2 mu : Matej-Marja; 3 mu : Krystians abo Jurij abo Mjertyn¬atd. Madlena, Krystiana, Liza a t. p.; b) swójbne ze Slepoho a ně¬kotre z druhioh wsow: Bóła, Buša 3, Brjucho, Brězan, Bertoń, Brancko,Badaŕ, Bertko, Bóh, Bolg, Chobo (n. Fobo) 2, Cech, Ćaćula (Tscha¬tschula), Domel, Domula 3, Dubrawa, Domko, Gnilica, Grela, Głowka,Groza (n. Gross-Hroza?), Hanćo 6, Hanso, Handrejk, Haža, Hanćko,Hanko, Hejna, Heja, Hólc, Hano, Harbel, Habrink, Henč, Hibko, Jurk,Jopo, Jando, Jento, Jajnc, Jakubik 3, Klawš (Klausch), Kulink (Kul¬ling), Krawc (Krautz) 2, Kowal, Koć (Kotsch), Kercmaŕ (přen. Krüger),Kašporik, Knefel, Kóncan, Krystian, Khoćima, Lysyna, Lejnik, Lajdo,Lawko, Lisk, Mazula 4, Mjezula (přen. Petro), Mjedak (Medag), Maj¬chaŕ (Malcher), Mudrja 6, Mudrink, Mjertynašk, Machačk, Matica,Mrozk, Mačko 2, Maruš, Nakońc, Nykel 3, Nowak 5, Němc, Panoša,Polak, Pětřik, Rejda (Räde), Roik, Rozmej, Rulka, Rudoba, Rakel, Reb’,Rownačk, Ratej (Rattej), Suchołc (Zuchold) 5, Slabka, Swětoš, Sćernik,Sćepel, Směchula, Šprejc, Šynko (Schimko) 4, Šušk, Šyldan, Šoltka,Wjelan, Wobuza 3, Wojto, Wěrik, Wažnik, Waẃro, Žergoń (Sergon);c) kubłowe: Bastrjanec, Bobakec, Burec, Fabianec, Reksec, Strukec;d) ležownostne w Slepom: Pola: Jazorišća, Długe, Kupy, Zastup-