Actas da - Xunta de Galicia

A lingua galega nos comezos do novo milenio
patrimonial, coa conseguinte repercusión no falante común que en moitos casos
non se sinte identificado con esta variedade.
Sen embargo, recentes estudios do Seminario de Sociolingüística da RAG
(nos que non entrarei en detalle por teren o seu espacio nesta Conferencia)
apuntan a que esta é unha das variedades do galego máis prestixiadas. De confirmarse
esta hipótese, e tendo en conta que a lingua necesita de elementos que
lle proporcionen prestixio, ábrese de novo a incógnita de cómo integrar na tradición
este trazo moderno e agromante, de xeito que non provoque unha situación
desnaturalizada, perversa e engaiolante, afastada do marco natural que
precisan as linguas para poderen sobrevivir.
En síntese, de tanto esforzo queda a pegada perenne que sempre deixa a escrita,
variedade que para moitos falantes mesmo é a representación tanxible da
lingua, e a convicción de que en certos sectores xuvenís e urbanos de non ser
pola competencia aprendida na escola, a súa formación en galego quedaría limitada
ó caricaturesco da anécdota e da chanza estereotipada. No aspecto negativo,
a menor capacidade entre a xente nova para fala-lo galego pode ter
efectos perniciosos no porvir do idioma, porque é sabido que a continuidade
dunha lingua baséase na competencia oral. Se as novas xeracións perden capacidade
nesta destreza dificilmente poderán transmiti-lo idioma á súa descendencia.
4. Unha base demográfica considerable, cada vez máis urbana. O uso e a
súa distribución
Nunha sociedade coma a actual, tan dependente da cuantificación, o maior
número de usuarios dunha lingua adoita considerarse un trazo positivo e un aval
do seu porvir, polo que unha ampla base de falantes, se ben non garante o futuro
dun idioma, serve tamén para crear unha imaxe de prestixio diante da comunidade.
A tradicional distinción demográfica entre grandes e pequenas linguas
ou a máis recente clasificación funcional / territorial en internacionais, nacionais
e rexionais, etiquetan e sitúan a unha lingua nun grupo de maior ou menor
prestixio, coa consabida connotación que implica pertencer a cada clase.
Non falemos xa de termos coma minoritaria ou minorizada.
Investigacións recentes sobre o uso do galego atribúenlle unha cota total de
falantes superior ós dous tercios da poboación galega. Segundo o MSG o
68,6%, no que un 38,7% sería usuario habitual e un 19,9% maioritario. Para o
Censo-91 máis da metade (52,4%) fala habitualmente só nesta lingua. Estas
porcentaxes suporían en cifras absolutas, sobre un total de 2.785.394 persoas,
1,9 millóns de falantes sen conta-los da Galicia emigrante e os do galego exterior.
Con todo, cómpre recordar que estes datos poida que variasen lixeiramente
respecto ó último censo de poboación galega que é de 2.730.337 habitantes.
— 139 —