Actas da - Xunta de Galicia

Sonia Fernández Parrat
publicaron na década dos noventa máis do 80% de tódolos textos escritos en
galego nos últimos vinte anos. As causas deste feito poderíanse atopar na
entrada paulatina do galego na prensa na década dos oitenta a través de artigos
de opinión de autores de certo prestixio e das declaracións e entrevistas
realizadas por galego falantes. Unido a isto estivo o cambio político -e de
política cultural-, o crecente emprego do galego en certo sector da sociedade e,
sobre todo, a acción institucional con axudas para os medios de comunicación
que empreguen o galego nunha porcentaxe dos seus textos.
Non obstante, a presencia do galego na prensa segue a ser testemuñal e máis
do 75% dos contidos están escritos en castelán, xa que mentres que na década
dos setenta o conxunto dos xornais diarios galegos publicaba só o 4% da súa
información en galego, nos noventa a porcentaxe a penas acada o 15%.
Ademais, o reparto entre as distintas seccións non é equitativo xa que os temas
de ocio e cultura continúan concentrando o maior peso, posiblemente pola
tradicional asociación da lingua galega a determinados ámbitos da vida social e,
posteriomente, a determinados sectores da cultura que introducen o galego
sobre todo nos artigos de opinión. As seccións que máis esquencen a lingua
galega son as de Economía e Internacional.
Por outra parte, para moitos dos responsables dos periódicos que se editan en
Galicia, malia a situación de bilingüismo da poboación galega, non é o mesmo
falar galego ca lelo ou escribilo, e utilizan este argumento para deixar de lado o
suposto compromiso social dos xornais que dirixen para centrarse máis nos seus
obxectivos como empresarios, ofrecendo ós consumidores o producto no idioma
máis demandado, que é o castelán. Esta é a postura maioritaria, o cal non
significa que periódicos coma O Correo Galego non contribúan moito á
expansión do idioma, a costa de asumir un certo quebranto económico.
A prensa, vehículo de difusión
Durante case todo o século pasado, os estudiosos da comunicación debateron
moito sobre o verdadeiro poder dos medios de comunicación de masas, que iría
máis aló de meros informadores na sociedade. Hoxe, a maioría coincide en que
os medios teñen efectos moi poderosos ata o punto de constatarse a súa
influencia nas opinións, actitudes e cultura das persoas. Así, a prensa actúa
como vehículo e soporte das informacións que se producen no seo dunha
colectividade e que son de interese para unha parte ou a totalidade dese grupo,
delimitado na práctica pola difusión real da publicación. No simple papel de
soporte, as publicacións escritas galegas adquiren unha nova dimensión ó se
converteren en referencias da convivencia lingüística (Goyanes et al. 1996: 9).
Na sociedade de hai cen anos, ou incluso menos, a penetración do discurso
impreso na nosa Comunidade era mínimo, e os xornais circulaban entre
minorías letradas nas cidades, nunha Galicia na que case o 90% da poboación
— 462 —