Actas da - Xunta de Galicia

Importancia dos diccionarios bilingües nunha lingua minoritaria
As formas que ofrece en galego son moitas, pero non se limita a dar unha
traducción da entrada, senón que inclúe profusamente hipónimos e palabras
afíns, sempre coa explicación correspondente.
2. As obras dos anos 70 e 80
En 1979 edítase o Vocabulario castellano-gallego de F. Fernández del Riego.
Cita como precedentes o Vocabulario das Irmandades, “muy deficiente y de
muy precaria solvencia”, e o de Crespo, “abundante en las aportaciones y
variantes léxicas localizadas, aunque poco instrumental” (p. 7) e, ademais das
obras do mesmo xénero, vocabularios recollidos como apéndice de obras
literarias e voces recollidas directamente na zona mindoniense e nos arredores
de Vigo.
Nesta obra si se incorporan palabras comúns co castelán, pero o equivalente
que se dá en galego non sempre é a voz máis xeral, como por exemplo
“PASTOR. Pegureiro”. Noutras ocasións entre as opcións que se ofrecen
aparecen mesturadas voces de uso xeral e dialectais, sen que exista indicación
de ningún tipo (“MENDRUGO. Codelo, taroco, talizo”).
En 1981 aparece o Diccionario castelán-galego de Fernández Armesto,
publicado dous anos despois da morte do seu autor. Parece que non chegou a
coñece-la obra de F. del Riego e, das obras precedentes declara que tivo en
conta especialmente a de Crespo Pozo.
Esta é a primeira obra que leva no título a palabra diccionario (ata agora eran
todos vocabularios), aínda que a súa estructura é similar á do Vocabulario de F.
del Riego, se ben, nun cálculo aproximado, case triplica o número de entradas
daquel.
Tamén este autor opta por introduci-lo léxico común ás dúas linguas. Parece,
pois, iniciarse unha época de maior autonomía con relación ás obras do castelán,
aínda que os autores excédense ás veces no que consideran semellante (camilla,
carcoma, fresal, fruto, gazapo, taza, exemplos de Fernández Armesto; fresa,
terciopelo, exemplos de F. del Riego).
No Diccionario de Fernández Armesto aparecen frecuentes dialectalismos,
así como algúns diferencialismos, vulgarismos, e mesmo algunha grafía
chamativa (cara-labada).
En 1985 publícase o Diccionario de usos castellano-gallego de Xosé Mª
Freixedo Tabarés e Fe Álvarez Carracedo. Ademais das obras precedentes, os
autores tiveron en conta obras literarias anteriores a 1936 e léxico recollido
directamente en áreas das provincias de Ourense e Pontevedra.
Se ben pola data de publicación podemos pensar que o léxico galego que
inclúa sexa léxico normativo (do ano 1982 é a primeira edición das Normas
ortográficas e morfolóxicas do idioma galego e xa por estes anos as editoriais
Xerais e Galaxia publicaron cadanseu diccionario normativo), isto non entraba
— 591 —