Actas da - Xunta de Galicia

Adquisición dunha segunda lingua no sistema educativo
galego
Miguel Pérez Pereira
Universidade de Santiago de Compostela
1. Bases que rexen a adquisición dunha lingua minoritaria no sistema
educativo
A experiencia de organiza-lo ensino dunha lingua minoritaria como se dunha
materia escolar se tratase deu como resultado un fondo sentimento de fracaso
nos axentes educativos. Ese descontento coa situación (que non difería en nada
da de ensinanza dunha lingua estranxeira) foi o xermolo das anovadoras
experiencias que xurdiron no Canadá francófono (Quebec), e que tanta
repercusión tiveron sobre do mundo educativo. Por efecto da experiencia
canadense, implantáronse diferentes sistemas de ensinanza das linguas que
tiveron resultados desiguais por mor da influencia de diferentes variables
(Siguán 2001). Os factores que meirande peso tiveron á hora de explica-los
resultados das devanditas experiencias foron o status social da lingua coa que se
encetaba o proceso educativo, se esa era a lingua inicial ou non dos alumnos, e
o estatua sociocultural das familias.
Un aspecto básico desa nova xeira de experiencias foi a adopción dun
enfoque comunicativo para a ensinanza-aprendizaxe das linguas minoritarias.
Considerábase que a adquisición dunha segunda lingua debíase asemellar, o
máis posible, á situación de adquisición da primeira lingua. Os bebés aprenden
a falar sen un adestramento especial, só por convivir coas súas familia e
compartir situacións que son significativas para eles. Nesas situacións os nenos
chegan a adquirir significados compartidos cos adultos. Os bebés están
motivados para comezar a falar porque a linguaxe lles é útil; serve para
consegui-los seus propósitos. Crear contextos motivadores constitúe tamén un
obxectivo do enfoque comunicativo para a ensinanza-aprendizaxe dunha L2.
O enfoque comunicativo da ensinanza das linguas esixe que a lingua a
aprender sexa empregada como lingua vehicular, é dicir, como lingua de
transmisión dos coñecementos escolares, e que sexa utilizada polos alumnos na
realización das tarefas escolares e na interacción entre os alumnos para a
realización das actividades escolares. Só co uso da lingua en situacións que
teñen un significado poderán os alumnos chegar a apropiarse de e interiorizar
esa lingua (Vila 1998). O cal non quer dicir que a ensinanza dos aspectos
gramaticais da lingua sexa inútil (Krashen 1981; Ellis 1992). É evidente que os
nenos en idade escolar, e particularmente a partires dos 5-6 anos, poden, a
diferencia dos bebés, reflexionar sobre da lingua, poden apreciar aspectos do
seu funcionamento e o seu uso, é dicir, poden facer da lingua o obxecto das súas
— 203 —