Actas da - Xunta de Galicia

Adquisición dunha segunda lingua no sistema educativo galego
ata o punto de que existan discrepancias na consideración de cál é a lingua
predominante entre dúas persoas diferentes. Non existen, a este respecto,
criterios claros para unha toma de decisión acertada, e eso pode mesmo ata dar
lugar a decisións acomodaticias ou cómodas por parte dos profesores.
Nas seguintes etapas e ciclos educativos o Decreto establece que materias ou
áreas de coñecemento deberán ser impartidas necesariamente en galego. Así, no
2º e 3º ciclos de educación primaria impartiranse en galego dúas áreas de
coñecemento, cando menos, sendo unha delas a área de coñecemento do medio
natural, social e cultural. Na ESO, bacharelato tamén se especifican que
materias obrigatorias e optativas deberán ser impartidas en galego. Nas materias
obrigatorias impartidas en galego “procurarase” que os alumnos utilicen esta
lingua nas manifestacións oral e escrita. (art. 8º).
Oartigo 3º especifica que as clases de lingua e literatura galega e castelán
daranse en galego e castelán, respectivamente, e terán un mesmo número de
horas.
Ademais, impartiranse en galego as áreas ou materias que o claustro do
centro teña establecido no seu proxecto educativo de centro. “En todo caso –di
o decreto- no proxecto educativo de centro coidarase e respectarase o equilibrio
entre as dúas linguas oficiais e nel constarán as oportunas medidas de apoio e
reforzo para un correcto uso lingüístico escolar e educativo co fin de acada-lo
obxectivo xeral establecido na Lei de normalización lingüística (art. 14.3).” (art.
9º).
3. A aplicación do decreto. Datos dun estudio exploratorio
O propio decreto establece que “a inspección educativa velará polo
cumprimento do establecido no presente decreto” (art. 11).
Non obstante, ata onde chega o meu coñecemento, non existe ningún estudio
realizado pola Consellería de Educación sobre do grao de cumprimento dos
preceptos do devandito Decreto. Eso quer dicir que non se sabe cál é a situación
actual de uso do galego e do castelán no sistema educativo non universitario.
Algúns autores, como Iglesias Álvarez (1999:16), teñen comentado que “a
presencia do galego como lingua vehicular no ensino é aínda hoxe moi
minoritaria (só unhas poucas materias), incumpríndose mesmo nalgúns casos os
mínimos legais establecidos. Deste xeito non temos programas de mantemento
para os alumnos galegofalantes, senón de submersión, e tampouco programas
de inmersión para falantes do español”.
Fronte a esa situación de carencia de datos, realicei xunto cos meus alumnos
da materia Bilingüismo e educación (1999-2000-2001) da titulación de
Psicopedagoxía na USC un estudio exploratorio sobre do grao de cumprimento
do Decreto. Para eso aplicamos a alumnos de 5º e 6º de educación primaria de
24 centros espallados por Galicia unha pequena enquisa sobre o uso da lingua
— 205 —