Actas da - Xunta de Galicia

As linguas minoritarias no ámbito europeo. Status do
galego
Berta Castaño Torrado / Blanca Sánchez Sampedro
Seminario de Lexicografía da Real Academia Galega
1. Introducción
Con este estudio pretendemos facer unha pequena análise actual da situación
das chamadas linguas minoritarias no ámbito da UE, para o que tomaremos
como punto de partida un breve achegamento ó réxime lingüístico establecido
no eido das institucións, que nos conducirá a ver cáles son as posibilidades que
a este nivel supranacional teñen as linguas que gozan do status de oficialidade
exclusivamente a nivel de cada un dos Estados membros, co obxectivo de
describi-la situación do galego como lingua europea.
2. As linguas da UE
Como é sabido, a UE é un caso illado dende a óptica internacional por ter
adoptado o principio de multilingüismo integral (DOCE C 19/42, do
11.12.1990). Isto é principalmente debido a que os Estados membros deben
transferir parte da súa soberanía e, como consecuencia, o Dereito comunitario
ten unha aplicabilidade directa en cada un dos Estados membros, a diferencia da
orde xurídica internacional e da orde interna dos Estados membros. 56
Isto fai preciso que o sistema lingüístico sexa, inicialmente, representativo e
igualitario (fronte a outros organismos como o Consello de Europa ou as
Nacións Unidas, por exemplo) dende os seus primeiros pasos e a medida que os
novos países candidatos á adhesión van pasando a formar parte da UE, xa que o
carácter especial do Dereito comunitario fai que deba garantirse en todo
momento o dereito de tódolos cidadáns europeos a teren acceso á información
xerada no seo das institucións comunitarias na súa propia lingua (Berteloot
2000:346).
Foi o Tratado de Roma o que lle confiou ó Consello -a principal institución
decisoria da UE-, no ano 1957, a facultade de establece-lo réxime lingüístico
das institucións da Unión, e así o estipulou no Regulamento 1/58, artigo 1, que
partindo das catro linguas dos seis países fundadores sufriu as oportunas
modificacións con cada unha das novas adhesións para ir establecendo a
56 Dende a entrada en vigor do Tratado CEE, o dereito comunitario intégrase no ordenamento
xurídico dos Estados membros sen que sexa precisa ningunha fórmula especial para a súa
inserción, a diferencia do que acontece nos tratados internacionais ordinarios. Ademais, ningunha
norma nacional poderá oporse ó disposto polos Tratados (Dereito primario) nin polas normas
contidas nos actos aprobados polas institucións comunitarias en aplicación de ditos tratados
(Dereito derivado).
— 425 —