Actas da - Xunta de Galicia

A normalización terminolóxica en galego: o servicio de consultas de Termigal
2.1.2. Algúns termos relacionados cos deportes de risco
2.1.2.1. Neoloxía formal con base e formante autóctonos: pontismo,
torrentismo, balsismo
A forma española puenting é unha creación híbrida, cunha base castelá
(puente) e un sufixo foráneo -ing. O seu equivalente inglés (free jump) non goza
de ningunha difusión no galego. Conscientes da ampla aceptación do termo
castelán, pero tamén da súa inadecuación á nosa lingua, decidimos que
resultaría máis correcto intentar unha adaptación ós nosos presupostos léxicomorfolóxicos.
Para isto, escollemos unha base autóctona (ponte, equivalente ó
castelán puente) e o sufixo patrimonial -ismo, cun emprego moi estendido no
campo nocional deportes (véxase o caso de sendismo, alpinismo, etc.). A
solución que propoñemos para o galego é o substantivo pontismo, co que se
evita a combinación híbrida do castelán, totalmente innecesaria.
A lingua castelá fai uso do calco barranquismo como equivalente do termo
inglés canyoning. En galego, sen embargo, decantámonos pola creación
neolóxica torrentismo partindo da idea de que existen dous semas asociados á
noción expresada por este termo: por unha banda ‘actividade desenvolvida
contra un curso de auga correndo’ e, por outra ‘actividade desenvolvida nunha
formación xeolóxica da terra’. Mentres o castelán prima o segundo sema, para o
galego priorizámo-lo primeiro, por considerar que con el recollemos unha
realidade máis achegada a nós.
O termo rafting supuxo un intento de incluír no galego unha forma que se
mantén como xenismo en castelán. Non consideramos adecuado mante-lo
xenismo, xa que é un termo que penetrou na nosa lingua hai relativamente
pouco tempo, e aínda non acadou unha difusión importante, o que facilita unha
intervención normativa máis acorde co xenio da nosa lingua. De aí que
optasemos pola creación dunha unidade propia. Para isto apoiámonos na
selección dunha base autóctona que consideramos apropiada: balsa (tendo en
conta que en inglés se trata dun substantivo desubstantival que parte de raft, en
galego balsa) e na adxunción dun sufixo común para designar este tipo de
actividades: -ismo. O termo resultante foi balsismo.
2.1.2.2. Neoloxía formal mixta: surfing
Para o caso de surfing, atopámonos de novo co problema de intentar adaptar
un termo que se mantén como xenismo no castelán (esta unidade non se recolle
na última edición do DRAE 12 , na que si se admiten os substantivos surf e
surfista, pero si aparece recollida no DEA 13 ). A pesar de que a nosa intención
primixenia foi a de crear unha forma propia, vímonos na obriga de acepta-la
12 Real Academia Española (2001): Diccionario de la Lengua Española, Madrid: Espasa Calpe.
13 Seco, M. (dir.) (1999): Diccionario del español actual. Madrid: Aguilar.
— 349 —