24.04.2013 Views

Sombras en la caverna. El tempo vasco en el cine

Sombras en la caverna. El tempo vasco en el cine

Sombras en la caverna. El tempo vasco en el cine

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tempo Cinematográfico<br />

2.1.2 Brodatz<strong>en</strong> ari nintz<strong>en</strong><br />

Tomemos un famoso romance originario, <strong>en</strong> su versión <strong>la</strong>bortana d<strong>el</strong> siglo XVII, pero<br />

con múltiples versiones <strong>en</strong> toda Europa. Una historia, por lo tanto, de orig<strong>en</strong> foráneo, pero<br />

cuyos moldes narrativos han sido puestos <strong>en</strong> Romance por <strong>el</strong> anónimo autor popu<strong>la</strong>r <strong>vasco</strong>.<br />

Son 15 bertsoak que conocemos por <strong>el</strong> título de “Neska Ontziratua” (“La Muchacha<br />

Embarcada”) o, más comúnm<strong>en</strong>te, por <strong>el</strong> <strong>en</strong>unciado de <strong>la</strong> primera estrofa: “Brodatz<strong>en</strong> ari<br />

nintz<strong>en</strong>...” (Estando bordando”...)<br />

He aquí <strong>la</strong>s 14 estrofas d<strong>el</strong> Romance completo, con su correspondi<strong>en</strong>te traducción,<br />

libre al cast<strong>el</strong><strong>la</strong>no.<br />

“NESKA ONTZIRATUA”<br />

1. Brodatz<strong>en</strong> ari nintz<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong>e sa<strong>la</strong>n jarririk<br />

aire bat <strong>en</strong>tzun nu<strong>en</strong><br />

itsasoko aldetik<br />

itsasoko aldetik<br />

untzian kantaturik.<br />

2. Brodatzea utzirik<br />

gan nintz<strong>en</strong> amagana<br />

hean jaliko nintz<strong>en</strong><br />

gib<strong>el</strong>eko leihora<br />

gib<strong>el</strong>eko leihora<br />

itsasoko aldera.<br />

3. Bai, habil, haurra, abil<br />

erron kapitainari<br />

jin dadin afaitera<br />

hem<strong>en</strong> deskantsatzera<br />

hem<strong>en</strong> deskantsatzera<br />

sa<strong>la</strong>r<strong>en</strong> ikustera.<br />

4. Jaun kapitaina, amak<br />

igortz<strong>en</strong> nau zugana<br />

jin zait<strong>en</strong> afaitera<br />

hantxet deskantsatzera<br />

hantxet deskantsatzera<br />

sa<strong>la</strong>r<strong>en</strong> ikustera.<br />

5. Andre gazte xarmanta<br />

hoi ezin ditek<strong>en</strong>a<br />

iphar haizea dugu<br />

gan behar dut aintzina<br />

ezin ilkia baitut<br />

hauxe da <strong>en</strong>e p<strong>en</strong>a.<br />

6. Andre gazte xarmanta<br />

zu sar zaite untzira<br />

gurekin afaitera<br />

eta deskantsatzera<br />

hortxet deskantsatzera<br />

sa<strong>la</strong>r<strong>en</strong> ikustera.<br />

7. Andre gazte xarmanta<br />

igait<strong>en</strong> da untzira<br />

han emait<strong>en</strong> diote<br />

lo b<strong>el</strong>harra papora<br />

eta untzi handian<br />

lo dago gaixo haurra.<br />

Ikusgaiak. 2, 1997, 1-235<br />

8. Jaun kapitaina, nora<br />

deramazu zuk haurra?<br />

Zaluxko itzu<strong>la</strong>zu<br />

hartu duzun lekura<br />

hartu duzun lekura<br />

aita-am<strong>en</strong> gortera.<br />

9. Nere mariñ<strong>el</strong> ona<br />

heda zak heda be<strong>la</strong><br />

bethi nahi nu<strong>en</strong>a<br />

jina zaitak aldera<br />

ez duk hain usu jit<strong>en</strong><br />

zoriona eskura.<br />

10. Jaun kapitaina, nora<br />

ekarri nauzu huna?<br />

Zalu itzul nezazu<br />

hartu nauzun lekura<br />

hartu nauzun lekura<br />

aita am<strong>en</strong> gortera.<br />

11. Andre gazte xarmanta<br />

hori ezin egina<br />

hiru ehun lekhutan<br />

juanak gira aintzina<br />

<strong>en</strong>e m<strong>en</strong>eko zira<br />

orai duzu or<strong>en</strong>a.<br />

12. Andre gazte xarmantak<br />

hor hartz<strong>en</strong> du ezpata<br />

bihtzetik sartz<strong>en</strong> ta<br />

hi<strong>la</strong> doa lurrera<br />

aldiz har<strong>en</strong> arima<br />

hegaldaka zerura.<br />

13. Nere kapitain jauna<br />

hauxe duzu malurra.<br />

Nere mariñ<strong>el</strong> ona<br />

norat aurthiki haurra?<br />

Norat aurthiki haurra?<br />

Hortxet itsas zo<strong>la</strong>ra.<br />

14. Hiru ehun lekhutan<br />

dago itsas leihorra.<br />

Oi Ama anderea<br />

so egizu leihora<br />

zure a<strong>la</strong>ba gaixoa<br />

uhinak derabi<strong>la</strong>.<br />

139

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!