1 - RUC

alumno, que ademáis está estreitamente relacionado coa motivación, cuestión que según
expbn Vergnaud, prantexase a tres niveis: (a) para que un certo contido teña senso, é
necesario que o neno o relacione con certas actividades que Ile son siñificativas, xa sexan
manuais, tecnolóxicas ou doutro tipo relacionado coa actividade do suxeto no seu medio;
(b) en segundo lugar, para que un contido sexa siñificativo, o neno debe de atopar nél cun
probrema que non sexa excesivamente fácil nen excesivamente difícil (desaxuste
óptimo). Neste senso, é moi importante ter sempre presente os condicionamentos
psicoxenéticos; (c) en terceiro lugar, é preciso que dito coñecemento se inscriba nun
ampleo proxecto ben estructurado. Adquirir un coñecemento é ante todo darlle un
siñificado.
Así, cando falamos de que se potencie unha aprendizaxe siñificativa, á hora
de establecer un desaxuste entre o obxeto de coñecemento e os esquemas do suxeto, co
obxectivo de adecuar a lóxica dó obxeto de coñecemento, non se facemos referencia ás
competencias intelectuais ou operatorias do suxeto (que non deixan de ser unha parte
importante), senón que falamos de que debemos de ter en conta dous aspectos, por unha
banda, as competencias intelectuais e de coñecemento do suxeto ou alumno, e por outra a
adecuación do obxeto de coñecemento á ese alumno, de tal xeito que se dote a dito obxeto
dos instrumentos necesarios para que poida establecer un desaxuste óptimo cos esquemas
de coñecemento do suxeto.
Este obxeto de coñecemento debe de conducir ó desequilibrio, pero ó mesmo
tempo debé de ir dotado dos instrumentos ou medios que posibiliten a súa reequilibración,
e neste senso, é onde podemos falar de motivación, aspecto éste que vai moi relacionado
cos medios que acompañan ó obxeto de coñecemento, e non soio con éste, é dicir, o aspecto
motivacional, non soio depende do obxeto de coñecemento en sí, senón máis ben depende de
cómo se presenta este obxeto. O motor do desenvolvemento, neste caso, sitúase nos
.,
desequilibrios, xa que son estes desequilibrios os que obligan ó suxeto a revisar os
esquemas e buscar a súa superación.
Agora ben, no proceso de ensino e aprendizaxe, a construcción de esquemas
de coñecemento depende da reequilibración (compensación de perturbacións e
estabilización das construccións) que poida realizar o suxeto, reequilibración que non
aparece espontáneamente, como xa sinalamos anteriormente, senón que debe de estar
contemplada na propria existencia das actividades educativas, integrdada no obxeto de
coñecemento que no seu caso, camiña cara á revisión, integración, coordenación e
construcción de esquemas de coñecemento, e polo tanto a un enriquecemento do
- 109 -