1 - RUC

variables que eran utilizadas como responsables das investigacións resultantes.
Como consecuencia das críticas levantadas en contra deste tipo de
investigacións, así como a aparición de novos resultados en Psicoloxía e nas ramas
metodolóxicas, dou lugar a que se adoptaran novas vías de análise e estudo das actividades
educativas que englobaran as variables determinantes das mesmas, unha das máis
representativas actualmente é a do "paradigma mediacional", que intenta responder dende
unha perspectiva actual das investigación noutras ciencias sociais, á explicación do
proceso educativo tendo en conta a multiplidade de factores que o comprender, e ó mesmo
tempo a interacción destes factores entre sí.
O paradigma mediacional céntrase sobre todo no aspecto de mediación que fai
o profesor na aprendizaxe dos alumnos, a través do material ou contidos de coñecemento
dentro da situación complexa de interacción a tres bandas que se establece entre eles
(profesor, obxeto de coñecemento e alumnos), entendendo que todo se produce nun
contexto social determinado, que dalgún xeito o determina. A historia destas líñas de
investigación é moi relevante para poder comprender como se analiza na actualidade o
proceso educativo, e esta historia é a que nos dá pé para xustificar como un instrumento
imprescindible para seu estudo, a observación, pero non calquer tipo de observación
serve como instrumento de investigación, e é eiquí onde xurde a probremática que
arrastra consigo a observación como instrumento de investigación, ó estar moitas veces
exposta como contrapunto do tipo máis relevante de investigación experimental, a
investigación de laboratorio, caracterizada polo alto grado de control que pode realizar
sobre as variables de estudo.
Nembargantes, hoxe en día xa non se considera a observación como un
método non experimental ou contraposto a experimentacibn, polo que podemos observar
que é unha técnica xa desenvolta respecto ó control que se pode facer da súa utilización,
pero ademáis é o úneco instrumento que pode dar conta dunha serie de estudos, entre os
que destaca o estudo do proceso de ensino e aprendizaxe, e o seu elemento máis definidor,
a interacción que se produce nél, difícilmente medible e operacionable, senón é a través
dun instrumento de investigación como é a observación. Por último, para que esta sexa
considerada como un bon instrumento científico, debe responder a unha serie de
premisas, como son as da súa validez e fiabilidade, froito non soio do bon coñecemento da
mesma, senón tamén da súa utilización. Consideramos que hoxe en día esta técnica está
suficintemente desenvolta como para poder responder ó reto científico que debe
prantexar calquer tipo de investigación que pretenda selo. Non negamos a existencia