1 - RUC

informacibns que constituien o telón de fondo da interactividade entre o profesor e o
alumno; é imposible entender o que fai un alumno, por qué e cómo o fai, senón analizamos
simultáneamente o que fai o seu profesor, por qué e cbmo; a natureza e características da
actividade do alumno están vinculadas directamente coa natureza e características da
actividade de profesor. A articulación das actuacións recíprocas do alumno e do educador
pode tomar entón craramente formas diferenciadas que reflexen as destintas tarefas
escolares, na súa actividade. A realización dalgunhas tarefas escolares exixe que o alumno
actúe, mentras o profesor intervén, decide a tarefa e propón o material á utilizar; por
outra banda, non tódalas decisións que toma o profesor, nin siquera actuacións, son iguais
e determiñantes do desenvolvemento das tarefas ou da marcha do proceso educativo, polo
que podemos entender diferentes tipos de actuación que van a determiñar diversas
interaccións profesor-alumno.
Así, podemos delimitar unha serie de dimensións que delimitan as diversas
actuacións dos profesores, e polo tanto definen diferentes procesos de ensino e
aprendizaxe; estas dimensións, as catro primeiras fan referencia á actividade do profesor
e as tres derradeiras á actividade do alumno, e sobre as que vamos ir facendo referencia
ós tres tipos de pedagoxía que expusemos nun capítulo anterior a modo de exemplo e para
poder conprendelas millor, poden ser como segue(recollido de COLL, 1981):
1) A primeira dimensión fai referencia á finalidade educativa que se pretende alcanzar
coa realización da tarefa; e neste senso podemos observar tarefas que persiguen como
obxectivo, por unha banda, pretenden a apropiación de determiñados contidos e
coñecementos escolares por parte do alumnos, até aquelas que por outra, pretenden
potenciar a actividade do alumno con vistas a desenvolver diversas capacidades
(autonomía, creatividade, etc); ambos obxectivos non se exluien, pero poden presentarse
aillados; neste senso podemos falar, por exemplo, das representacións extremas que se
dan en ditos obxectivos: por unha banda, a educación tradicional perseguiría os primeiros
obxectivos, a partires dos cáles podense perseguir ou conseguir os segundos; a pedagoxía
da nova escola, ou pedagoxía activa, perseguiría os obxectivos do segundo tipo para
conseguir os primeiros; mentras que na pedagoxía que persigue a actividade do alumno
como autoestructurante, os dous obxectivos danse conxuntamente, xa que a través da
actividade sobre un obxeto de coñecemento, é como construie o alumno ese coñecemento.
2) A segunda dimensión, estreitamente vinculada á anterior, refírese a existencia dun
saber ou coñecemento, ou a non existencia do mesmo nas actividades desenvoltas, e o
arredor do cál, se desenvolven ou organizan as mesmas. Recollendo o exemplo anterior
dos tres tipos de pedagoxía máis característicos, a pedagoxía tradicional parte sempre
- 182 -