1 - RUC

a) En primeiro lugar, centrámonos sobre o Ciclo Medio da EXB, e en concreto sobre os
primeiros anos do mesmo, xa que consideramos que é o nivel ónde a escolarización empeza
por ter un senso pleno (consideramos que no ciclo inicial, o ensino aínda non garda unha
apariencia de rigurosidade, entendida ésta como unha sucesión de diversas etapas que hai
que superar para poder progresar nos requisitos educativos), e no que non aparecen
^ elementos que poidan estar alterando o ritmo da aula de xeito permanente (referímonos
eiquí, á elementos distorsionantes na marĉha do proceso, tales como poden ser, a historia
que pode ter o fracaso escolar de determiñados alumnos, cousa que se manifesta
claramente no Ciclo Superior, ou ben aqueles determiñados pola historia que arrastra o
alumno ó longo da súa vida escolar).
b) En segundo lugar, quisemos recoller unha mostra un pouco variada, e que obedecera
dalgún xeito, á diversidade social da nosa cultura, polo que obtamos por. escoller unha
mostra de tres Colexios Públicos de EXB, que puderan reflexar os niveis de vida socio-
cultural e económica, baixo, medio e alto, e así escollemos tres centros: un centro escolar
do centro de Santiago, cuios alumnos eran fillos de profesorado da Universidade, e das
clases máis altas da ciudade; en segundo lugar, un centro que recollese alumnos da
periferia, alumnos de clase media, media alta (fillos de pequenos empresarios, e clases
medias da ciudade); e en terceiro lugar, escollimos un Centro das aforas de Santiago, que
recollía entre os alumnos (aparte da existencia das clases anteriores, alumnos de clases
consideradas baixas, ou con un nivel de vida socio-económica e cultural baixa (barriadas
gitanas, parados e pequenos agricultores entre outros). Obedecendo a estes criterios,
centrámonos sobre duas aulas de 3° e 4° de EXB, de tal xeito que a mostra utilizada foi de
6 aulas, tendo en conta que existe normalmente un profesor por aula e aproximadamente
30 alumnos de 8 a 10 anos.
9.3.2. Procedemento da investigación e material utilizado: a
instrumentación.
O noso plan de traballo, unha vez escollida a mostra, desenvolvíuse
^ conforme unha serie de etapas que describimos e especificamos a continuación:
1.° En primerio lugar, co obxeto de respetar tódalas variables, na medida do posible,
elaboramos uns protocolos de observación, baseándonos en investigacións precedentes
sobre o tema e a informacibn recollida e prantexada por nós sobre cómo se desenvolve o
proceso educativo, cos que unha vez delimitados e sobre a mostra especificada, entramos a
- 178 -