24.06.2013 Views

Cet ouvrage a été publié avec le concours et le ... - Cour de France.fr

Cet ouvrage a été publié avec le concours et le ... - Cour de France.fr

Cet ouvrage a été publié avec le concours et le ... - Cour de France.fr

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

conditions <strong>de</strong> la vie politique internationa<strong>le</strong> <strong>le</strong> perm<strong>et</strong>tent 8 . En eff<strong>et</strong>,<br />

jusqu‘en septembre 1939, <strong>le</strong> commerce roumano-al<strong>le</strong>mand a <strong>été</strong><br />

moins intense qu’avant la conclusion du traité, à l‘exception du mois<br />

<strong>de</strong> juil<strong>le</strong>t 9 .<br />

En dépit <strong>de</strong> tout ça, <strong>le</strong> rapprochement roumano-al<strong>le</strong>mand<br />

(considéré par Hit<strong>le</strong>r <strong>et</strong> ses proches comme un modè<strong>le</strong> <strong>de</strong><br />

coopération entre <strong>de</strong>ux états dans <strong>le</strong> cadre <strong>de</strong> la gran<strong>de</strong> zone<br />

économique qu’ils envisageaient <strong>de</strong> créer en Europe centra<strong>le</strong>),<br />

inquiète <strong>le</strong>s Occi<strong>de</strong>ntaux. Ils essaient <strong>de</strong> <strong>le</strong> neutraliser: d‘une part,<br />

par la conclusion d‘autres traités économiques (comme celui <strong>fr</strong>ancoroumain<br />

déjà mentionné); <strong>et</strong>, d‘autre part, par un engagement plus<br />

clair du point <strong>de</strong> vue politique envers <strong>le</strong>s pays visés par <strong>le</strong> Reich.<br />

Après avoir donné <strong>de</strong>s garanties à la Pologne 10 , la Gran<strong>de</strong> Br<strong>et</strong>agne<br />

<strong>et</strong> la <strong>France</strong> vont faire la même chose pour la Roumanie <strong>et</strong> la Grèce<br />

(<strong>le</strong> 13 avril 1939). <strong>C<strong>et</strong></strong>te garantie, se limitant-el<strong>le</strong> aussi à<br />

l‘indépendance <strong>de</strong>s <strong>de</strong>ux États, fonctionnait seu<strong>le</strong>ment en cas<br />

d‘attaque (implicitement <strong>de</strong> la part <strong>de</strong> l‘Al<strong>le</strong>magne) <strong>et</strong> si la décision<br />

<strong>de</strong> réaliser était prise, avait partiel<strong>le</strong>ment mécontenté <strong>le</strong>s milieux<br />

politiques roumains. Ils auraient aimé qu‘el<strong>le</strong> se réfère plus<br />

spécia<strong>le</strong>ment aux <strong>fr</strong>ontières, donc à l‘intégrité territoria<strong>le</strong> du<br />

royaume danubien, <strong>et</strong> qu‘el<strong>le</strong> fonctionne aussi contre la Russie;<br />

mais, malgré son caractère limité, c<strong>et</strong>te garantie renforçait la<br />

position diplomatique <strong>de</strong> la Roumanie dans ces moments <strong>de</strong><br />

tension. En plus, pour compléter tout cela, en mai 1939 un traité<br />

commercial roumano-anglais prévoyait lui aussi la création <strong>de</strong> zones<br />

libres dans <strong>le</strong>s portes roumains pour <strong>le</strong>s intérêts britanniques 11 .<br />

Quant à l‘URSS, <strong>le</strong>s relations <strong>avec</strong> Bucarest étaient plutôt<br />

tendues, un signe <strong>de</strong> plus en ce sens était <strong>le</strong> fait que <strong>de</strong>puis 1938 il<br />

n‘y ait pas <strong>de</strong> ministre soviétique en poste dans la capita<strong>le</strong><br />

roumaine 12 . Mais du côté roumain, jusqu‘en août 1939, toutes <strong>le</strong>s<br />

déclarations du ministre <strong>de</strong>s Affaires étrangères, Grigore Gafencu,<br />

insistaient sur <strong>le</strong>s rapports <strong>de</strong> bon voisinage qui étaient entr<strong>et</strong>enues<br />

<strong>avec</strong> Moscou <strong>et</strong> sur <strong>le</strong> désir <strong>de</strong> <strong>le</strong>s maintenir aussi longtemps que<br />

possib<strong>le</strong> 13 .<br />

L’échec <strong>de</strong>s négociations anglo – <strong>fr</strong>anco - soviétiques 14 <strong>et</strong><br />

l’aboutissement extrêmement rapi<strong>de</strong> <strong>de</strong>s négociations entre Moscou<br />

<strong>et</strong> Berlin, ainsi que la conclusion du traité <strong>de</strong> non-agression entre<br />

Molotov <strong>et</strong> Ribbentrop va bou<strong>le</strong>verser la scène diplomatique<br />

européenne, changeant complètement <strong>le</strong>s groupes d’influence <strong>et</strong> <strong>de</strong><br />

8<br />

Politica externă a României (...), p.230.<br />

9<br />

Viorica Moisuc, op.cit., p.163.<br />

10<br />

Jean-Baptiste Durosel<strong>le</strong>, Histoire diplomatique <strong>de</strong> 1919 à nos jours, Paris, 1993, p.239.<br />

11<br />

Politica externă a României (...)., p.221.<br />

12<br />

Ioan Scurtu şi Constantin Hlihor, Anul 1940. Drama românilor dintre Prut şi Nistru, Bucureşti,<br />

1992, p.15.<br />

13<br />

Politica externă a României (...), p. 228-229.<br />

14<br />

Voir dans ce sens J.B.Durosel<strong>le</strong>, Politique étrangère <strong>de</strong> la <strong>France</strong>. La déca<strong>de</strong>nce 1932-1939, Paris,<br />

1979, p. 405-435.<br />

175

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!