Forum Hadriani De vergeten stad van Hadrianus - VU-DARE Home ...

de richting van de Vliet langzaam afloopt, maar niet sneller dan het algehele dalen van de strandwal in
die richting. 719 Het verloop is vergelijkbaar met het beeld in het profiel van Bogaers circa dertig meter
westelijker, inclusief een wat steiler stuk halverwege het profiel, door De Jager omschreven als een
‘trede’ in de strandwal.
Aan het eind van het profiel, vijftig meter dichter bij de Vliet, bevindt de top van de strandwal zich
op ongeveer een halve meter beneden NAP. Hier kon ten zuiden van de aula een tweede dwarsprofiel
over de geul worden gemaakt (dwarsprofiel 2). Opmerkelijk is dat ten opzichte van de gevel van de
Aula, de oever hier bij boring 127 op ongeveer hetzelfde punt richting het oosten snel begint af te
lopen naar een lager niveau van 1,5 meter beneden NAP (afb. 2.6). Deze boring 127 lag nagenoeg in
lijn met de westelijke gevel van de Aula. Ongeveer achttien meter noordelijker was eerder naast de
gevel een boring gezet waar het zand een vergelijkbare diepte had van 1,4 meter beneden NAP. 720
Dat paste in het beeld van een oever ongeveer parallel aan de westelijke gevel van de Aula. Daarbij
liep in de richting van de Vliet de top van het zand van de oever langzaam af.
Het tweede dwarsprofiel ligt hier langs de zuidelijke korte gevel van de voormalige Aula (en de
noordelijke korte gevel van de voormalige school). Het levert met twintig boringen een vijftig meter
lang profiel op. 721 Terwijl in boring 126 het niveau van het zand nog 0,49 meter beneden NAP was,
bevond vijf meter verderop in boring 127 het zand zich een meter lager op 1,5 meter beneden NAP.
Dat past bij een oeverhelling van ongeveer 20 procent. In oostelijke richting liep het zand verder af om
te stabiliseren op een niveau van ongeveer 1,8 meter beneden NAP: tot ruim zeventien meter van
boring 127 kon de bodem worden gevolgd en bevond in drie boringen het zand zich gemiddeld 177
centimeter beneden NAP. 722 Daarna was het beeld verstoord door de oude grenssloot van
Arentsburg. Pas op 35 meter van boring 127 werd in boring 202 weer een bruikbare waarneming
gedaan. Daar bleek dat de top van het zand slechts een decimeter hoger lag dan in de voorgaande
bruikbare boring ruim zeventien meter daarvoor. 723 Deze boring 202 lag circa zeven meter voorbij het
punt waar in het noordelijke dwarsprofiel 1 de oever al weer boven NAP lag. Kennelijk was de geul
hier naar het oosten toe breder en liep de bodem langzaam op. Het bleek dat de bodem in de
volgende boring begon op te lopen naar een niveau van 1,58 meter beneden NAP. De volgende tien
meter liep de zandoever geleidelijk verder op tot 1,31 meter beneden NAP in het oostelijkste boorpunt
(boring 206), een bescheiden helling van 3 procent. De geul was hier over de volle breedte volgens
De Jager gevuld met schone klei. Op zes punten is de top van deze schone klei ingemeten en bevond
zich gemiddeld op 103 centimeter beneden NAP. 724
De Jager kon ook de oostelijke oever aan de andere zijde van de Aula volgen (oostprofiel 1). Hij
begon hier op een punt waar de geul nog bijna de volle diepte had. 725 Naar het noorden borend zou
vanzelf zichtbaar moeten worden hoe de oostelijke oever hier naar het noorden schuin op de
oostelijke gevel van de Aula afliep. Zodoende zou de smallere geulbreedte van twintig tot vijfentwintig
meter worden bereikt, de geulbreedte die in het eerste noordelijke dwarsprofiel was waargenomen.
Maar jammer genoeg leverde de eerste tien meter van deze boorraai geen bruikbare gegevens op,
mogelijk door de hier gelegen oude sloot. 726 In de eerste bruikbare boring nummer 140 bleek de vaste
grond van de oostelijke oever al bereikt. Het zand bevond zich hier een halve meter beneden NAP,
vergelijkbaar met het niveau op de westelijke oever aan de andere kant van de geul. Vanaf dit punt
kon De Jager over vijfendertig meter afstand in twaalf boringen volgen hoe het zand evenwijdig aan
de oostelijke gevel van de aula heel langzaam opliep, passend bij het algehele beeld van de
strandwal. De boorraai eindigde met boring 151, wat het beginpunt was van eerder genoemd
dwarsprofiel 1 loodrecht op de geul ten noorden van de aula. 727 Interessant was nog dat hier in
dwarsprofiel 1 tussen boring 151 en 154 misschien resten van een oeverconstructie zijn aangeboord.
Terwijl boring 151 op de oever niets bijzonders liet zien, kwamen in de volgende twee boringen (boring
152 en 153) dichter bij de geul diep in het strandwallenzand opvallend veel archeologische indicatoren
tevoorschijn. Deze zaten vooral in boring 153 het diepst en kwamen tot circa anderhalve meter onder
de top van het zand voor. 728 Omdat stenen gebouwen doorgaans op het zand werden gefundeerd, en
houten gebouwen meestal niet zo diep waren ingegraven, zou het om restanten van een
719
Boring 163 t/m 181 en 126 (met enige verspringen).
720
Boring 15.
721
Boring 125 t/m 137 en 200 t/m 206.
722
Boring 131 t/m 133.
723
158 cm – NAP (boring 202) versus 169 – NAP (boring 133).
724
De Jager 2001a,40-41 en 47, boring 125-137 en 200-206. Betrouwbare meting bovenkant schone klei: boring 127-130, 132-
134 en 203-206.
725
Het beeld was hier weliswaar verstoord door de sloot, maar gezien het bovenstaande bevond de top van het zand zich
waarschijnlijk tussen de 1,69 m (boring 133) en 1,58 m (boring 202) beneden NAP.
726
Boring 140 t/m 151.
727 Boring 137 t/m 151.
728 De Jager 2001a,43.
111