2_A-1

A-A
а I | a | bu, şu, o, bu yüzden, bundan dolayı.
а II | a!| a!, al!, na!, üzerinde!, daha sonra.
а! III | a | a!, ha!, eh!
a IV | a | fiil öneki: 1) Fiillerin önemini bağlar. Önüne geldiği fiilin çabukça, hemen, hızlı,
süratli, tez, şipşak, sık sık; azcık, kısa, çok kısa zamanda; yüzeysel, üstünkörü, yarım yamalak,
baştan savma hareket edişin veya yapılışını, yapıldığını ve yapılacağını; gösterir, belirtir,
bilgilendirir. Anlatımında gözlemcinin bulunduğu yerden karşı yöne, aksine, tersine ve yana
(çevreye) fiilin hareket ettiği, etmesi veya edeceği; içerden dışarı yöne bakış açısından ifade
edilir: цæуын | sæuın | yürüyüş, yürümek, gitmek, gezinmek, dolaşmak, gezinti, gidiyorum,
uğramak, yoklamak, meydana gelmek, olmak, vuku bulmak, girmek, bırakmak, bırakıp
gitmek; ацæуын | asæuın | çabukça gitmek; кусын | kuşın | çalışmak, iş yapmak, uğraşmak,
gayret etmek, görev yapmak; акусын | kuşın | çabukça az çalışmak; хъавын | qavın |
niyetlenmek, niyet etmek, hedeflemek, planlamak, tasarlamak, çok istemek, arzu etmek,
çabalarını ve ümitlerini bir amaca yöneltmek, nişan almak, hedef almak, amaçlamak,
yetişmek, başlamak; ахъавын | aqavın | çabukça niyetlenmek, hedeflemek; ekspres
hareket; 2) bir yönde konuşmak; акæнын | akænın | çabukça çıkarmak; yapmak; арвитын |
arvitın | çabukça yollamak, yollatmak; göndermek; атæхын | atæxın | çabukça uçmak,
çıkarmak, ayrılmak; 3) fiil hareketleri, gösterileri hızlı ve yüzeysel; чиныг акæсын | çinıg
akæşın | kitabı çabukça azıcık okumak; чысыл акуыста | çışıl akkuışta | biraz çabukça
çalıştı.
аафтид кæнын | aaftid kænın | çabukça boşaltmak, harap etmek, tahrip etmek, kırıp
geçirmek, bitirmek, sıyırmak, dikmek, yıkmak, ruhça çöktürmek.
аафтид уæвын (уын) | aaftid uævın | 1) boş olmak; çabukça boşalmak, ıssızlaşmak,
tenhalaşmak 2) malın önemli bir parçasını kaybetmek.
аба | aba | çabukça öpme, öpüşme, öpüş, buse, bahsetme.
аба кæнын | aba kænın | çabukça öpmek, öpüşmek, buse kondurmak, öperleşmek.
абабау | ababau | ne, ne biri ne öteki, inkâr etme, kabul etmeme.
абагæнaг | abagænag | çabukça öptüren, öpüştüren, buse koydurtan.
абагæнæг (абагæнджытæ) | abagænæg | çabukça öpen, öpüşen, buse koyan.
абагæнæггaг | abagænaggag | çabukça öpmelik, öpüşmelik, buse kondurmalık,
öperleşmelik.
абагæнæн | abagænæn | çabukça öpülen, öpüşülen, buse kondurulan, öperleşen.
абагæнгæ | abagængæ | çabukça öpme, öpüşme, buse kondurma, öperleşme.
абагæнгæйæ | abagængæye | çabukça öperek, öpüşerek, buse kondurarak, öperleşerek.
абагæнинaг (абагæнинæгтæ) | abagæninag | çabukça öpecek, öpüşecek, buse
konduracak, öperleşecek.
абад-абад | abad-abad | çoğunlukla oturmak, sık oturmak-kalmak, sık sık oturmak,
çoğunlukla oturmak, çökmek, çömelmek, çömelme, binmek, otur kalk-otur kalk yapma,
ilişmek; абад-абад кæнын | abad-abad kænın | sık sık otur kalk-otur kalk yapmak.
абадaг | abadag | 1) oturtan, sohbet ettiren 2) ata oturtan, ata bindiren.
абадæг (абадджытæ) | abadæg | 1) oturan, sohbet eden 2) ata oturan, ata binen.
абадæг уæвын (уын) | abadæg uævın | birdenbire, ansızın, aniden, ani, şıppadak,
cumbadak, hızlı derken.
15