Rijeci i stvari - Monoskop

GOVOR
161.
samo slučajnosti. Naprotiv, pridjevim a su nazvane riječi
koje označavaju supstance kada, u svom načinu označavanja,
treba da budu vezane za druge riječi u rečenici« (47).
Elementi rečenice međusobno održavaju odnose identične
odnosima predstave; ali ta identičnost nije utvrđena tačka
po tačka, tako da je svaka supstanca izražena imenicom,
a svaka slučajnost — pridjevom. U pitanju je jedna globalna
identičnost koja proizilazi iz same prirode stvari: rečenica
jeste predstava; jedna je artikulisana na isti način
kao i druga, ali za rečenicu je svojstveno da na ovaj ili onaj
način može artikulisati i predstavu koju preobražava u govor.
Ona je sama u sebi već jedna predstava koja artikuliše
jednu novu, uz mogućnost odstupanja koje u sebi nosi
i slobodu govora i razliku između jezika.
To je prvi sloj artikulacije: najpovršniji i svakako najprividniji.
Od ovog trenutka sve može postati govor, doduše
još slabo diferenciran: za vezivanje imena postoji samo monotonija
glagola biti i njegova predikativna funkcija. Međutim,
elementi predstave artikulišu se prema jednoj mnogo
kompleksni joj šemi (sukcesija, podređenost, posij edičnost)
koju treba prenijeti u jezik kako bi ovaj postao zaista
reprezentativan. Stoga sve riječi, slogovi, pa čak i slova koji
su u opticaju između imenica i glagola moraju izražavati
one ideje koje su u Por-Roajalu nazivali »pomoćnim« (48);
potrebni su predloži i veznici, sintaksički znaci koji označavaju
odnose identičnosti i slaganja ili zavisnosti i kongruencije
(49): znaci za množinu i rod, padeži itd; potrebne
su, najzad, riječi koje povezuju zajedničke imenice sa individuama
koje označavaju — oni članovi ili pokazne rječice
koje je Lemersije (Lem ercier) nazivao »konkretizatori«
ili »dezapstraktori« (50). Takvo mnoštvo riječi sačinjava
artikulaciju koja je inferiorna jedinstvu imena (imenice ili
pridjeva) kakvo je zahtijevao goli oblik rečenice: nijedna
od tih riječi ne sadrži u svojoj nazočnosti neki izolovan
reprezentativni sadržaj koji bi bio fiksan i određen; one
ne pokrivaju ideju — makar i pomoćnu — osim kad su
vezane za druge riječi; dok su imenice i glagoli »apsolutni
značenjski elementi«, te riječi imaju samo relativno značenje
(51). One se, bez sumnje, obraćaju predstavi i postoje
samo ukoliko ova, u svojoj analizi, razotkrije unutrašnju
mrežu svojih odnosa; ali same, te riječi nemaju vrijednosti
osim u okviru jedne gramatičke cjeline čiji su dio. One u
jeziku uspostavljaju jednu novu artikulaciju, i to mješo­
II