Rijeci i stvari - Monoskop

RAD, 2IV0T, JEZIK
317
nim pravcima; to dolazi otuda što kod raznih vrsta »svi
organi ne idu istim pravcem degradiranja: jedan se nalazi
na najvišem stepenu savršenstva u svojoj vrsti, drugi je to
u nekoj drugoj vrsti« (23). Tako dobijamo ono što bismo
mogli nazvati parcijalnim i ograničenim »mikroserijama«,
koje se odnose manje na vrste nego na pojedine organe. Na
drugoj strani imamo labave i diskontinuirane »makroserije«,
koje se odnose manje na organizme nego na veliki
registar bitnih funkcija.
Između ta dva kontinuiteta koji se ne podudaraju niti
se usaglašavaju, vidimo kako se raspoređuju velike diskontinuirane
mase. One prihvataju različite planove organizacije;
iste funkcije su podređene raznim hijerarhijama i realizovane
pomoću organa različitog tipa. Lako je, na primjer,
kod hobotnice otkriti »sve funkcije koje se obavljaju
i u organizmu riba, ali između ribe i hobotnice ne postoji
nikakva sličnost niti bilo kakva analogija u rasporedu organa«
(24). Stoga treba posebno analizirati svaku grupu,
tražiti ne samo tanku nit sličnosti što je može povezati za
neku drugu grupu, nego snažnu koheziju koja grupu iznutra
zbija. Ne treba ispitivati da li su životinje sa crvenom
krvlju na istoj liniji kao i životinje sa bijelom, uz
samo neka dodatna usavršavanja. Treba utvrditi da svaka
životinja crvene krvi — koja stoga i pripada autonomnom
području — ima uvijek koščanu lobanju, kičmu, udove
(izuzev zmija), arterije i vene, jetru, slezenu, gušteraču i
bubrege (25). Kičmenjaci i beskičmenjaci čine sasvim razdijeljena
područja među kojim nema posredničkih oblika
što bi omogućivali prelaz u jednom ili drugom pravcu:
»Ma kakav raspored napravili među životinjama sa kičmom
i onima koje je nemaju, nikad nećemo uspjeti da na
kraju jedne od tih klasa ili na početku druge pronađemo
dvije životinje koje toliko liče da bi mogle poslužiti kao
veza između njih« (26). Vidimo, dakle, da teorija o grananju
ne dodaje nikakav nov taksinomijski okvir tradicionalnoj
klasifikaciji, ta teorija je vezana za konstituisanje
jednog novog prostora identičnosti i razlika. To je prostor
bez suštinskog kontinuiteta. Taj prostor se odmah ispo-
Ijava u razdrobljenom obliku; taj prostor presijecaju linije
koje ponekad divergiraju, a ponekad se presijecaju. Da bismo
odredili opšti oblik tog prostora, treba namjesto kontinuirane
skale, koja je od Bonea do Lamarka bila tradicionalno
prihvaćena u XVIII vijeku, zamisliti sliku značenja,