Rijeci i stvari - Monoskop

166
RIJECI I STVARI
novi jezik vrši funkciju imenovanja, to jest ako izdvaja
predstavu ili je pokazuje kao prstom, onda jezik znači indiciranje,
a ne sud. Za stvari je vezan nekim obilježjem,
notom, prisvojenom figurom ili gestom koji označava, ali
ništa od toga ne može se svesti na predikativni odnos. Princip
imenovanja i porijeklo riječi održava ravnotežu sa formalnom
primarnošću suda. Kao da na jednoj i drugoj strani
jezika, razvijenog u svim svojim artikulacijama, postoji
biće u svojoj verbalnoj ulozi pripadanja, i porijeklo u svojoj
ulozi prvobitnog označavanja. Porijeklo omogućava da
se pomoću znaka zamijeni ono što je indicirano, a biće da
se jedan sadržaj veže sa drugim. Tako smo suočeni sa
dvjema suprotstavljenim, ali i međusobno pripadajućim,
funkcijama veze i zamjene, karakterističnim za svaki znak
uopšte, sa njegovom sposobnošću za analizu i predstavu.
Ponovo iznijeti na svjetlost dana porijeklo jezika znači
pronaći prvobitni momenat u kome je jezik bio samo označavanje.
Time treba istovremeno objasniti i njegovu arbitrarnost
(je r ono što označava može biti isto tako različito
od onoga što pokazuje kao što i gest može biti različit
od predmeta prema kojem je usmjeren), i njegov duboki
odnos sa onim što imenuje (je r su pojedini slogovi ili riječi
uvijek bili izabrani da bi označili određenu stvar). Prvom
zahtjevu odgovara analiza jezika akcije, a drugom —
proučavanje korjenova. Ali oni nisu suprotstavljeni, kao u
objašnjenju Kratila, na osnovu »prirode« i na osnovu »zakona«;
oni su, naprotiv, neophodni jedan drugom, jer prvi
referiše o zamjenjivanju pomoću znaka onoga što je označeno,
a drugi opravdava stalnu moć označavanja tog znaka.
Jezik akcije je tijelo koje govori, a ipak nije dat unaprijed.
Priroda jedino dozvoljava da u raznim situacijama
u kojima se nalazi, čovjek može da se ispoljava pomoću
gestova; njegovo lice je stalno u pokretu, on pušta neartikulisane
glasove, to jest glasove koje nisu »proizveli ni jezik
ni usne« (67). Sve to nije još ni jezik pa čak ni znak,
nego posljedica i nastavak naše animalnosti. Tu očiglednu
uznemirenost karakteriše univerzalnost, jer zavisi od građe
naših organa. Otuda i mogućnost da čovjek uoči istu pojavu
i kod svojih srodnika. On sa krikom koji čuje kod
drugog i sa grimasom na njegovom licu može povezati iste
predstave koje su često pratile i njegove krikove i njegove
gestove. On tu mimiku može prihvatiti kao oznaku i zamjenu
za misao drugog. Kao znak. Razumijevanje počinje.