Rijeci i stvari - Monoskop

254 RIJECI I STVARI
davanja znaka stvarima, predstavljanja jedne stvari pomoću
druge i mogućnost pomjeranja znaka u odnosu na
ono što obilježava.
Ove četiri funkcije koje po svojim posebnim svojstvima
definišu verbalni znak i izdvajaju ga između svih
ostalih znakova koje predstava može predočiti, nalaze se
i u teorijskom sistemu znakova istorije prirode i u praktičnoj
upotrebi novčanih znakova. Domen bogatstva, domen
ljudskih bića form ira se i otkriva utoliko ukoliko se
između predmeta potrebe, između pojedinca, uspostavljaju
sistemi znakova koji omogućavaju označavanje jednih predstava
pomoću drugih, derivaciju predstava koje znače, u
odnosu na one koje su označene, artikulaciju onog što je
predstavljeno, pripisivanje jednih predstava drugim. U
tom smislu može se reći da za misao klasicizma sistemi
istorije prirode i teorije novca ili trgovine imaju iste uslove
nastanka kao i sam jezik. To znači dvije stvari: prijesvega
da poredak u prirodi i poredak u domenu bogatstva,
za misao klasicizma, postoje na isti način kao i sistem predstava
koji se formira pomoću riječi; zatim, riječi obrazuju
dovoljno privilegovan sistem znakova da bi istorija prirode
— ako je dobro stvorena — i novac — ako je dobro
kontrolisan — mogli funkcionisati poput jezika. Ono što
je algebra u odnosu na mathesis, to su znaci, a posebno
riječi, u odnosu na taksinomiju: konstituisanje i očevidno
ispoljavanje reda stvari.
Ipak postoji jedna krupna razlika koja onemogućava
da klasifikacija bude spontani jezik prirode, a cijena prirodni
govor bogatstva, štaviše, postoje dvije razlike, od
kojih jedna dozvoljava razlikovanje domena verbalnih znakova
od domena bogatstva ili prirodnih bića, a druga omogućava
razlikovanje teorije od istorije prirode kao i od istorije
vrijednosti i cijena.
Četiri momenta koji definišu suštinske funkcije jezika
(pripadanje, artikulacija, označavanje i derivacija) solidno
su povezani međusobno jer se pozivaju jedni na
druge od onog trenutka kada se s glagolom prekoračuje
prag jezika. Ali u stvarnom nastanku jezika, kretanje se
ne vrši u istom pravcu ni sa istom strogošću: od prvobitnih
obilježavanja, čovjekova imaginacija (prema podneblju
u kome živi, uslovima života, osjećanjima i strastima,
prema životnom iskustvu) podstiče stvaranje derivacija koje
se razlikuju prema pojedinim narodima i koje, svakako,