Rijeci i stvari - Monoskop

GRANICE PREDSTAVE
2 8 7
istorije ili na osnovu na nju prenesene tradicije, pokušava
da sazna. Predstava se nalazi na dobrom putu da više ne
mogne definisati način postojanja koji bi bio zajednički
stvarima i saznanju. Samo biće onoga što je predstavljeno
pašće s onu stranu same predstave.
Taj predlog je, međutim, neobazriv. On anticipira jedan
vid saznanja koji još nije definitivno učvršćen krajem
XVIII vijeka. Ne treba zaboraviti da, ako su se Smit, Žisje
i V. Džons i služili pojmovima rada, organizacije i gramatičkog
sistema, njihov cilj nije bio da napuste tabelarni
prostor koji je utemeljila misao klasicizma, niti da zaobiđu
vidljivost stvari i da izbjegnu igri predstave koja samu
sebe predstavlja; njihova želja je bila da u taj prostor
unesu takve oblike veza koje bi se mogle analizirati, koje
bi bile konstantne i zasnovane. Stalno su imali na umu
pronalaženje jednog generalnog poretka identičnosti i razlika.
Veliki zaokret kojim je započelo osvajanje bića s one
strane predstave, samog bića onog što je predstavljeno, još
nije završen; tek je utvrđeno mjesto od koga će to biti moguće.
Ali to se mjesto redovno nalazi u unutrašnjem rasporedu
predstave. Svakako toj dvosmislenoj epistemološkoj
konfiguraciji odgovara i jedan filozofski dualitet koji
predstavlja njeno blisko razrješenje.
Paralelno postojanje ideologije kritičke filozofije krajem
XVIII vijeka, Destit de Tracija i Kanta, dijeli u tim
mislima koje simultano žive jedna izvan druge ono što
naučni um održava u jedinstvu spremnom na brzu disocijaciju.
Kod Destita ili Žerandoa ideologija je kao jedina
racionalna, naučna forma u koju se filozofija može zaogrnuti,
kao i jedina filozofska osnova koja može poslužiti
naukama uopšte ili pojedinim domenima saznanja. Kao nauka
o idejama, ideologija mora biti saznanje istog tipa,
kao i ono koje za svoj predmet uzima bića iz prirode ili
riječi jezika ili pak zakone društva. Ali ukoliko uzima kao
predmet ideje i ukoliko ih izražava pomoću riječi i povezuje
u rasuđivanja, ideologija ima vrijednost gramatike
i logike svojstvene svakoj drugoj nauci. Ideologija ne ispituje
osnove, granice ili korijen predstave; ona se kreće
u, domenu predstava uopšte; ona fiksira nužne sukcesije
na koje nailazi, ona definiše veze koje iskrsavaju, ona manifestuje
zakone kompozicije i dekompozicije. Ona sve znanje
situira u prostor predstave i prolazeći tim prostorom,
ona formuliše znanje o zakonima koji je organizuju. U iz­