Rijeci i stvari - Monoskop

206
RIJECI I STVARI
mrežu bića: ona joj ne pripada, ali se odvija u realnom
prostoru svijeta, a ne u ovom analitičkom i klasifikatorskom.
Ono što ta serija dovodi u pitanje, to je svijet kao
mjesto bicâ a ne bicâ kao nosilaca životvorne snage. Istorizam,
koji simbolišu biblijske priče, pogađa direktno naš
astronomski sistem, a indirektno taksinomijsku mrežu vrsta;
i osim Postanja i Potopa, mogućno je da je »naša
kugla doživjela i druge revolucije koje nismo mogli utvrditi.
Zemlja je vezana za sav astronomski sistem i veze
koje učvršćuju Zemlju sa ostalim nebeskim tijelima — posebno
Suncem i kometama — mogle su biti izvor mnogih
revolucija, poslije kojih nije ostao nikakav vidljiv trag,
ali o kojima stanovnici susjednih svjetova možda nešto
znaju« (44).
Istorija prirode, da bi mogla postojati kao nauka,
pretpostavlja dvije cjeline: jednu čini neprekinuta mreža
bića; taj kontinuitet može primiti različite prostorne oblike;
Šari Bone ga zamišlja kao veliki linearni lanac čiji su
krajevi — jedan vrlo jednostavan, drugi vrlo složen, a u
čijem je središtu uzano centralno područje, jedino koje
nam se otkriva bilo u obliku centralnog stabla od koga polazi
jedna grana (školjki, rakova — kao pomoćni ogranak),
a druga — serija insekata, od koje se odvajaju insekti i žabe
(45). Taj isti kontinuitet Bifon definiše »kao široku potku
ili snop koji u intervalima izbacuje pobočne grane da
bi se spojile sa snopovima drugih redova« (46). Palas (Pallas)
zamišlja figuru u obliku poliedra (47); Herman (Hermanil)
bi htio izraditi model u tri dimenzije sastavljen od
konaca koji svi polaze iz zajedničkog ishodišta, zatim se
odvajaju jedni od drugih »razvijajući se u velik broj bočnih
grana« i najzad ponovo spajaju (48). Od tih prostornih
konfiguracija koje na svoj način ocrtavaju taksinomijski
kontinuitet, razlikuje se serija događaja; ova je diskontinuirana
i različita u svakoj pojedinoj epizodi, ali njen
zbir ocrtava samo jednu jednostavnu liniju, a to je linija
vremena (koju možemo zamisliti kao pravu, izlomljenu
ili kružnu liniju). U svom konkretnom obliku i gustoći koja
joj je svojstvena, priroda se smješta između taksinomijske
mreže i linije revolucija. Tabele koje ona form ira pred
našim očima a kroz koje je nauka dužna da prođe, predstavljaju
veliku površinu živih vrsta.
Sad se vidi koliko je površno suprotstavljati kao dva
različita shvatanja koja se sukobljavaju u svojim funda­