27.12.2012 Views

Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce

Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce

Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Modele</strong> <strong>zarządzania</strong> <strong>uczelniami</strong> w <strong>Polsce</strong><br />

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego<br />

Ze względu na kluczowe znaczenie dydaktyki dla funkcjonowania uczelni, zarządzanie nią<br />

w oczywisty sposób musi się łączyć z pozostałymi sferami działania uczelnią: badaniami<br />

naukowymi, zarządzaniem zasobami ludzkimi czy zasobami materialnymi.<br />

Proces badawczy<br />

Biorąc po uwagę fakt, iż wprowadzane zmiany legislacyjne mają na celu, między innymi,<br />

internacjonalizację badań naukowych prowadzonych w <strong>Polsce</strong>, w tym mocniejsze zaznaczenie<br />

pozycji na arenie międzynarodowej, konieczna jest precyzyjna operacjonalizacja tego celu. Zależy<br />

ona od poziomu, w jakim szkoła wyższa jest przygotowana do podjęcia i realizacji badań<br />

naukowych. Decydują o tym zasoby, jakimi szkoła dysponuje (głównie zależne od budżetu<br />

przeznaczanego na badania) oraz sprawność organizacyjna jednostki.<br />

Sprawne zarządzanie badaniami w szkołach wyższych wymaga uwzględnienia kilku<br />

podstawowych charakterystyk określających poziom złożoności owego procesu, takich jak wielość<br />

i różnorodność źródeł finansowania badań, interdyscyplinarny charakter większości realizowanych<br />

badań, realizowanie badań w ramach konsorcjów lub w ramach innych systemów wielopartnerskich,<br />

zachowanie wciąż zmieniających się i stawiających co raz to wyższe wymagania<br />

standardów międzynarodowych.<br />

Realizacja założonej strategii oraz przyjętych celów w warunkach wielości i różnorodności<br />

źródeł finansowania badań wymaga sprawnie funkcjonującej struktury organizacyjnej<br />

zapewniającej modelowe zarządzanie realizowanymi projektami badawczymi. Już pobieżna<br />

analiza przypadków europejskich uczelni badawczych wskazuje na konieczność tworzenia wysoko<br />

wyspecjalizowanych jednostek, których zadaniem jest aplikowanie o programy badawcze (różnego<br />

typu), ich koordynowanie, prowadzenie pełnej obsługi finansowej, waloryzowanie (komercjalizowanie<br />

badań) oraz przygotowywanie sprawozdań. Strategia określająca badania winna być<br />

wkomponowana w strategie całościową uczelni. W znaczących uczelniach europejskich jest<br />

przeważnie określana przez zespoły (komitety, rady, itp.) składające się z wybitnych uczonych<br />

zatrudnianych w danej uczelni oraz osoby reprezentujące gospodarkę.<br />

W ramach raportu opracowano model <strong>zarządzania</strong> badaniami naukowymi. Uwzględniono<br />

dwie perspektywy – perspektywę badacza (zespołu badawczego) i perspektywę uczelni.<br />

W związku z pierwszą perspektywą wyodrębniono dwanaście źródeł finansowania badań<br />

naukowych, możliwych do wykorzystania w dzisiejszym otoczeniu prawnym. Przedstawiono<br />

kolejne fazy związane z oceną projektu i podkreślono konieczność włączenia do procesu<br />

<strong>zarządzania</strong> wiedzą w uczelni zarówno pozytywnych doświadczeń, jak i opisu porażek, jakie<br />

ponoszą badacze w aplikowaniu o środki na badania. Jeśli chodzi o perspektywę uczelni, postuluje<br />

się powołanie Ośrodka Wspierania Badań Naukowych, którego celem byłoby zarządzanie<br />

portfelem projektów przez uczelnię, jak również wspieranie badaczy w wyszukiwaniu źródeł<br />

finansowania ich pomysłów badawczych, pośredniczenie w budowaniu zespołów (zwłaszcza<br />

międzynarodowych) i komercjalizacja badań. W modelu położono nacisk na takie zadania, które<br />

mają na celu analizę projektów badawczych pod kątem zgodności z celami strategicznymi uczelni<br />

(te z kolei muszą być zgodne z polityka państwa w tym zakresie), a także ocenę ryzyka realizacji<br />

projektu badawczego (finansowanie, wykorzystanie zasobów itp.). Model przedstawia wszystkie<br />

fazy <strong>zarządzania</strong> realizacją projektu badawczego, w tym monitorowanie, publikowanie wyników<br />

badań, rozliczanie, nie tylko pod kątem prawno – finansowym, ale też osiągnięcia zamierzonych<br />

celów oraz efektywności badawczej. Postuluje się również:<br />

− wprowadzenie wyraźnego rozróżnienia: „uczelnia badawcza” i „uczelnia dydaktyczna”,<br />

w oparciu o trzy kryteria: zasoby kadrowe, aparatura i infrastruktura badawcza spełniająca<br />

standardy międzynarodowe, budżet uczelni 50% / 50% w zakresie finansowania badań<br />

Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym Uniwersytetu Jagiellońskiego<br />

31-007 Kraków, ul. Gołębia 24<br />

10

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!