Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce

Modele zarządzania uczelniami w Polsce
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wprowadzenie Krajowych Ram Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego sprawia, że konieczny
staje się udział przedstawicieli pracodawców w opracowywaniu programów kształcenia oraz w
procesie dydaktycznym – art. 4.4. Wymogiem nałożonym na wszystkie uczelnie jest również
stworzenie i doskonalenie uczelnianego systemu zapewniania jakości kształcenia. Zarówno udział
pracodawców, jak i uczelniane systemy zapewniania jakości kształcenia nie są dokładnie
zdefiniowane tekstem ustawy i nie są przewidywane rozporządzenia, które mogłyby je precyzyjniej
określić.
W zarządzaniu procesem dydaktycznym ogromną rolę odgrywać będą przewidziane w ustawie
rozporządzenia:
− w sprawie wzorcowych efektów kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów;
− w sprawie warunków, jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne uczelni, aby prowadzić
studia na określonym kierunku i poziomie kształcenia;
− w sprawie wskaźników kosztochłonności dla poszczególnych kierunków studiów stacjonarnych
pierwszego i drugiego stopnia oraz obszarów kształcenia, a także stacjonarnych studiów
doktoranckich w poszczególnych dziedzinach nauki;
− w sprawie wskaźników kosztochłonności dla poszczególnych kierunków studiów stacjonarnych
pierwszego i drugiego stopnia oraz obszarów kształcenia, a także stacjonarnych studiów
doktoranckich w poszczególnych dziedzinach nauki;
− w sprawie zasad podziału dotacji z budżetu państwa dla uczelni publicznych
− i niepublicznych;
− w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji oraz opisów efektów kształcenia dla obszarów
kształcenia;
− w sprawie sposobu i trybu wyłaniania 10% studentów uprawnionych do bezpłatnego
kształcenia na drugim kierunku studiów stacjonarnych w uczelni publicznej.
Projekty tych rozporządzeń (zwłaszcza związanych z KRK) są dopiero w fazie
dopracowywania i nie mogą stać się w niniejszej pracy podstawą do sugerowania konkretnych
rozwiązań czy modeli.
2.3.1.3. Wskazanie różnic
W zakresie zarządzania procesem dydaktycznym zarządzanie nie oznacza tylko
i wyłącznie prostego administrowania w zakresie dydaktyki uczelni, ale przede wszystkim
tworzenie, negocjowanie, implementowania a następnie kontrolowanie wdrażania strategii rozwoju
dydaktyki tworzonej przez liderów uczelni (rektora, prorektorów czy dziekanów). Ze względu na
istotną autonomię uczelni w jej działaniach, administrowanie może być organizowane w różnoraki
sposób, zapewniający jednak realizację przyjętej strategii.
Zarządzanie procesem dydaktycznym w oczywisty sposób musi obejmować także kontrolę
sposobu realizowania wcześniej opisanych funkcji. Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie
wyższym wskazuje wyraźnie, że w szkołach publicznych rektor w szczególności „sprawuje nadzór
nad wdrożeniem i doskonaleniem uczelnianego systemu zapewnienia jakości kształcenia”
(66.2.3a). Ponieważ nowelizacja stanowi, że minister w drodze rozporządzenia ma określić „ogólne
kryteria oceny programowej i oceny instytucjonalnej, o której mowa w art. 49 ust. 1 pkt 2 i 4,
uwzględniając w szczególności:
− spełnianie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu
kształcenia,
− funkcjonowanie i doskonalenie systemów zapewnienia jakości kształcenia”
Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym Uniwersytetu Jagiellońskiego
31-007 Kraków, ul. Gołębia 24
71