Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce

Modele zarządzania uczelniami w Polsce
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wprowadzenie
Przedmiotem badania były sposoby zarządzania uczelniami w Polsce oraz wybranych
krajach europejskich. W oparciu o przeprowadzone analizy nastąpiło zbudowanie uniwersalnego
modelu zarządzania uczelniami w Polsce.
Na wstępie należy odnieść się do sposobu rozumienia pojęcia „model”. Otóż, można go
ująć dwojako. Po pierwsze, można go rozumieć jako całościowy wzorzec określonego rodzaju.
W tym kontekście liczba mnoga („modele zarządzania”) oznaczałaby konieczność wyraźnego
wydzielenia co najmniej dwóch ich rodzajów. Po drugie, modele można rozumieć jako
przedstawione w opracowaniu warianty, które – w zakresie dozwolonym przepisami i ewentualnie
uwzględniającym rekomendacje członków zespołu badawczego – można samodzielnie
konstruować, opierając się na przekazanym materiale. W raporcie przyjęliśmy właśnie ostatnio
wskazane rozumienie słowa „model”.
Badania miały charakter interdyscyplinarny, co zdeterminowało skład zespołu. Znaleźli
się w nim profesorowie: prawnik, socjolog (zajmujący się ewaluacją), psycholog (specjalista z
zakresu psychologii zarządzania) oraz humanista (posiadający wieloletnie doświadczenie w PKA),
informatyk (będący międzynarodowym audytorem systemów informatycznych); troje doktorów
habilitowanych: specjalista w zakresie informacji naukowej i fizyko – chemik zajmujący się teorią
systemów złożonych (oboje będący zarazem ekspertami bolońskimi) oraz specjalista w zakresie
zarządzania jakością. W skład zespołu wchodziła również prawniczka (specjalizująca się w prawie
handlowym), specjaliści z zarządzania (w tym kilku z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu
uczelniami), a także trzech certyfikowanych audytorów systemów jakości.
Wszyscy członkowie zespołu są związani ze szkolnictwem wyższym, a kilku z nich ma
wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu dużą uczelnią na najwyższych szczeblach.
Podstawą analizy określoną przez Ministerstwo były przepisy ustawy Prawo
o szkolnictwie wyższym w wersji znowelizowanej (podstawą na dzień oddania projektu
raportu końcowego jest druk sejmowy nr 3805). W trakcie zakończenia prac nad Raportem,
ustawa nie przeszła jeszcze pełnej ścieżki legislacyjnej. Takie określenie zakresu prac oznacza
w szczególności, że zadaniem Zespołu nie była ocena trafności przyjętych w ustawie rozwiązań
legislacyjnych, lecz zaproponowanie modeli zarządzania uczelniami w oparciu o nie.
W konsekwencji, w Raporcie zasadniczo nie proponujemy zmian ustawowych, lecz
rekomendujemy określony sposób postępowania prowadzonego w oparciu o przepisy
ustawy, a ponadto – wynikające z tych rekomendacji – sugestie dotyczące treści
rozporządzeń wykonawczych (które jeszcze nie zostały wydane).
Układ poszczególnych modułów jest taki sam. Ze względu jednak na specyfikę modułów, ich
objętość, a także sposób analizy, wykazują dość znaczne rozbieżności. W Raporcie staraliśmy
się bowiem skoncentrować na tych zagadnieniach, które mają największe praktyczne
znaczenie.
Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym Uniwersytetu Jagiellońskiego
31-007 Kraków, ul. Gołębia 24
26