Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce
Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce
Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Modele</strong> <strong>zarządzania</strong> <strong>uczelniami</strong> w <strong>Polsce</strong><br />
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego<br />
− Orientację na cele. System <strong>zarządzania</strong> jakością uczelni powinien być zorientowany celowo,<br />
zgodnie z zasadami proponowanymi w technice <strong>zarządzania</strong> przez cele (management by<br />
objectives) oraz międzynarodowych standardach systemów <strong>zarządzania</strong> jakością. Mierzalne<br />
i spójne z wizją, misją oraz strategią uczelni cele powinny być ustanawiane na wszystkich<br />
szczeblach <strong>zarządzania</strong> i dotyczyć wszystkich obszarów działalności uczelni.<br />
− Oparty na zarządzaniu przez procesy. Zarządzanie przez procesy jest antidotum na<br />
słabości podejścia strukturalnego do <strong>zarządzania</strong>, takie jak: izolację poszczególnych jednostek<br />
organizacyjnych i wewnętrzną konkurencję, brak utożsamiania się jednostek organizacyjnych<br />
ze sobą, utrudnienia w przepływie informacji. Zarządzanie przez procesy, dzięki ich<br />
identyfikacji, określeniu i monitorowaniu pozwala znacznie przybliżać prawdopodobieństwo<br />
osiągania zaplanowanych wyników oraz eliminować obszary szczególnie niskiej efektywności.<br />
− Zakres. Zakres systemu <strong>zarządzania</strong> jakością powinien dotyczyć wszystkich lub zasadniczej<br />
większości podstawowych i pomocniczych obszarów działalności uczelni (kształcenie, badania<br />
naukowe, inne usługi skierowane na zewnętrz, biblioteki, czynności i zadania sfery<br />
administracji), zarówno w lokalizacji głównej, jak i ewentualnych lokalizacjach zamiejscowych.<br />
Odrębnym problemem jest podjęcie decyzji o objęciu systemem <strong>zarządzania</strong> jakością<br />
jednostek wewnątrzuczelnianych, prowadzących względnie samodzielną działalność (np.<br />
inkubatory przedsiębiorczości, centra transferu technologii). Najlepszym rozwiązaniem dla<br />
tych jednostek wydaje się tworzenie odrębnych od ogólnouczelnianego systemów <strong>zarządzania</strong><br />
jakością.<br />
− Rozpiętość. System <strong>zarządzania</strong> jakością uczelni powinien być wielopoziomowy i obejmować<br />
wszystkie szczeble <strong>zarządzania</strong> i pracy uczelni, tj. od poziomu najwyższych władz uczelni,<br />
poprzez poziom podstawowych jednostek organizacyjnych, aż po poziom zakładów i katedr.<br />
Tylko takie rozwiązanie daje szansę powszechnego zaangażowania w problemy jakości<br />
uczelni wśród jej pracowników.<br />
− Optymalizację stopnia formalizacji. Stopień formalizacji będący następstwem dokumentacji<br />
systemu <strong>zarządzania</strong> jakością powinien zależeć od wielkości i rodzaju uczelni, wielości<br />
i złożoności realizowanych w niej procesów, kompetencji pracowników. System <strong>zarządzania</strong><br />
jakością, poprzez nadmiar formalizacji, nie powinien: nadmiernie ograniczać elastyczności,<br />
przeszkadzać w dokonywaniu zmian organizacyjnych, degradować roli pracowników jako<br />
aktywnych i twórczych uczestników procesów zachodzących w uczelniach.<br />
− Dostosowanie do ustroju uczelni. System <strong>zarządzania</strong> jakością, w zakresie stosowanych<br />
zasad postępowania oraz odpowiedzialności i uprawnień, powinien uwzględniać następujące<br />
determinanty wewnętrzne: uprawnienia organów uczelni, typ i smukłość struktury<br />
organizacyjnej, profil działalności uczelni (podobieństwo/różnorodność podstawowych<br />
jednostek organizacyjnych), sposób prowadzenia kształcenia, ewentualny udział uczelni<br />
w związku uczelni, liczbę lokalizacji prowadzonej działalności. W rezultacie uwzględnienia<br />
powyższych determinantów system <strong>zarządzania</strong> jakością może być:<br />
a) fraktalny (identyczne rozwiązania dotyczące <strong>zarządzania</strong> jakością we wszystkich<br />
podstawowych jednostkach organizacyjnych; takie rozwiązanie wydaje się korzystne<br />
w uczelniach o względnie jednolitym profilu: techniczne, ekonomiczne, rolnicze,<br />
pedagogiczne),<br />
b) różnorodny („szyte na miarę” rozwiązania dotyczące <strong>zarządzania</strong> jakością są opracowane<br />
dla każdej z podstawowych jednostek organizacyjnych lub grup tych jednostek z osobna;<br />
jest to rozwiązanie możliwe do wprowadzenia w uniwersytetach złożonych ze<br />
zróżnicowanych podstawowych jednostek organizacyjnych),<br />
Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym Uniwersytetu Jagiellońskiego<br />
31-007 Kraków, ul. Gołębia 24<br />
175